Atık Yönetimi Genel Bilgileri

Atık Yönetimi (Ön Lisans) Bölümü Nedir?

Atık Yönetimi, evsel, endüstriyel ve tehlikeli atıkların çevreye ve insan sağlığına zarar vermeyecek şekilde toplanması, taşınması, ayrıştırılması, geri dönüştürülmesi, enerjiye çevrilmesi ve bertaraf edilmesi gibi tüm süreçleri planlayan ve yöneten, çevre bilimleri ve teknolojisi odaklı bir 2 yıllık bir ön lisans programıdır. Bu bölümden mezun olan profesyonellere "Atık Yönetimi Teknikeri" veya "Çevre Teknikeri" unvanı verilir.

Bu bölüm, geleneksel "çöp" anlayışının çok ötesinde, modern ve döngüsel ekonomi prensiplerine odaklanır. Temel amacı, atığı bir sorun olarak değil, doğru yönetildiğinde bir kaynak ve ham madde olarak gören, "Sıfır Atık" felsefesine hakim, nitelikli teknik uzmanlar yetiştirmektir. Onlar, "döngüsel ekonominin ve temiz bir çevrenin saha teknisyenleridir". ♻️

Atık Yönetimi Bölümü Dersleri

Bu bölüme öğrenci kabulü, YKS'nin sadece birinci oturumu olan Temel Yeterlilik Testi (TYT) puan türüyle yapılır. Eğitim, doğrudan atık yönetimi tesislerinin ve operasyonlarının ihtiyaçlarına yönelik pratik bilgilere odaklanır.

1. Temel Dersler:
   • Çevre Koruma ve Ekoloji
   • Temel Kimya ve Biyoloji
   • İş Sağlığı ve Güvenliği
   • Çevre Mevzuatı ve Yönetmelikleri
2. Mesleki ve Teknolojik Dersler (Bölümün Kalbi):
   • Katı Atık Yönetimi ve Bertaraf Yöntemleri: Düzenli depolama, yakma, kompostlaştırma.
   • Geri Dönüşüm Teknolojileri: Plastik, kağıt, metal, cam gibi malzemelerin geri kazanım süreçleri.
   • Tehlikeli Atık Yönetimi.
   • Tıbbi Atık Yönetimi.
   • Sıfır Atık Yönetimi ve Uygulamaları.
3. Diğer Dersler:
   • Atık Su Arıtma Teknolojilerine Giriş.
   • Ölçme ve Kontrol Teknikleri.

Eğitimin önemli bir parçası, belediyelerin atık toplama ve ayrıştırma tesisleri, özel geri dönüşüm fabrikaları veya atık sahalarında yapılan zorunlu stajdır.

Bölüm Kimler İçin Uygundur?

Bu bölüm, çevreye duyarlı, sistemli düşünebilen ve hem saha hem de ofis çalışmasına yatkın adaylar için idealdir:

1. Çevreye ve Sürdürülebilirliğe Karşı Yüksek Duyarlılık ve İlgi.
2. Süreç Yönetimi, Planlama ve Organizasyon Becerisi.
3. Sorumluluk Bilinci ve Kurallara Uyma Disiplini: Atık yönetimi katı yasal prosedürlere tabidir.
4. Problem Çözme Yeteneği: Bir atık tesisinde ortaya çıkan operasyonel bir soruna çözüm bulabilme.
5. Hem Saha (tesis, depolama alanı) Hem de Ofis (raporlama, planlama) Çalışmasına Yatkınlık.

Mezunları (Atık Yönetimi Teknikerleri) Ne İş Yapar?

Mezunlar, atık üreten veya atık yönetimi hizmeti sunan tüm kamu ve özel sektör kuruluşlarında görev alırlar.

Başlıca Kariyer Alanları:

• Belediyeler: En önemli istihdam alanlarından biridir. Belediyelerin Temizlik İşleri ve Çevre Koruma Müdürlüklerinde;
  • Roller: Atık toplama operasyonlarının yönetimi, katı atık aktarma istasyonlarının işletilmesi, ambalaj atığı toplama ve ayrıştırma tesislerinin denetimi gibi görevlerde tekniker veya sorumlu olarak. (Kamuya atamalar KPSS puanı ile yapılır).
• Özel Atık Yönetimi ve Geri Dönüşüm Firmaları: Hızla büyüyen bir alandır. Endüstriyel veya evsel atıkları toplayan, taşıyan, ayrıştıran ve geri dönüştüren özel şirketlerde "Tesis Sorumlusu", "Operasyon Sorumlusu" veya "Çevre ve Kalite Sorumlusu" olarak.
• Büyük Sanayi Tesisleri ve Organize Sanayi Bölgeleri (OSB'ler): Fabrikaların yasal olarak yönetmek zorunda oldukları tehlikeli ve tehlikesiz atıkların yönetiminden sorumlu "Atık Yönetim Sorumlusu" olarak.
• Hastaneler: Tıbbi atıkların yönetimi ve bertarafı süreçlerinde.
• Çevre Danışmanlık Firmaları: Şirketlere "Atık Yönetim Planı" hazırlayan veya "Sıfır Atık Danışmanlığı" veren firmalarda.

Maaş Durumu: Bu alandaki maaşlar genellikle standart tekniker seviyesindedir. Özellikle özel sektörde, tehlikeli atık yönetimi veya büyük bir geri dönüşüm tesisinin yönetimi gibi uzmanlık gerektiren rollerde gelir daha rekabetçi olabilir.

Bölümün Avantajları ve Dezavantajları

1. Avantajları ✅
   • 2 yılda, çevre bilincinin ve "Sıfır Atık" gibi yasal zorunlulukların artmasıyla talebi sürekli artan, geleceği olan bir meslek edinme.
   • Çevre kirliliğiyle mücadele ederek ve kaynakları koruyarak topluma ve doğaya doğrudan pozitif katkı sağlama.
   • Hem kamu hem de özel sektörde geniş ve çeşitli istihdam olanaklarına sahip olma.
2. Dezavantajları ❌
   • Çalışma ortamının zaman zaman atık tesisleri, çöp depolama sahaları veya fabrikalar gibi fiziksel olarak zorlayıcı ve hoş olmayan kokulara sahip yerler olabilmesi.
   • Özellikle tehlikeli ve tıbbi atıklarla çalışmanın getirdiği sağlık riskleri ve bu nedenle katı güvenlik önlemleri gerektirmesi.
   • Kariyerde üst düzey politika geliştirme veya mühendislik tasarımı gibi roller için genellikle 4 yıllık lisans diplomasının gerekli olması.

İleri Eğitim ve Gelişim (DGS)

2 yıllık eğitimlerini lisans seviyesine taşıyarak kariyerlerinde "Çevre Mühendisi" olmak isteyen mezunlar için Dikey Geçiş Sınavı (DGS) en önemli fırsattır.

• DGS ile Geçilebilen Başlıca Lisans Bölümleri:
  • Çevre Mühendisliği (en doğal ve en popüler geçiş bölümüdür)
  • Biyosistem Mühendisliği
• Sertifikalar: Özellikle Tehlikeli Madde Güvenlik Danışmanlığı (TMGD), Çevre Görevlisi Belgesi veya ISO 14001 Çevre Yönetim Sistemi üzerine alınacak sertifikalar, bir teknikeri sektörde çok daha değerli kılar.