Mobil Logo
Eczacılık bölümü banner

Eczacılık Genel Bilgileri

Güncelleme: 29.08.2025

Eczacılık Hakkında

Eczacılık Fakültesi, ilacın üretiminden hastaya ulaştırılmasına kadar olan tüm süreçleri yöneten sağlık profesyonelleri yetiştiren, eğitimi 5 yıl süren bütünleşik bir lisans ve yüksek lisans programıdır. Bu bölüme giriş, YKS'de elde edilen Sayısal (SAY) puan türüyle yapılır ve YÖK tarafından belirlenen yüksek bir başarı sırası barajı bulunur. Temelinde kimya ve biyoloji yatan bu disiplin, öğrencilere ilaçların kimyasal yapılarını, vücuttaki etkilerini ve üretimlerini öğretir. Amaç, ilaçların güvenli kullanımını sağlayacak, halkın en yakın sağlık danışmanı olan, yüksek sorumluluk bilincine sahip eczacılar yetiştirmektir.
Eczacılık

Eczacılık Avantajları

  • Toplumda yüksek saygınlığa sahip, güvenilir bir sağlık profesyoneli olma imkanı.
  • İnsan sağlığına doğrudan katkıda bulunmanın ve hastalara danışmanlık yapmanın getirdiği manevi tatmin.
  • Eczane, hastane, endüstri ve kamu gibi çeşitli kariyer yolları sunarak yüksek iş güvencesi sağlaması.
  • Özellikle başarılı bir eczane sahibi veya endüstride yönetici olmakla elde edilebilecek yüksek kazanç potansiyeli.
  • Bilimsel temeli güçlü, sürekli yeni şeyler öğrenmeyi gerektiren entelektüel bir meslek olması.
  • Kendi işini kurma (eczane açma) ve girişimci olma potansiyeli taşıması.

Eczacılık Dezavantajları

  • Bir ilaç dozundaki veya ismindeki en küçük hatanın bile hayati sonuçlar doğurabilecek olması nedeniyle aşırı dikkat ve sorumluluk gerektirmesi.
  • Kendi eczanesini açmanın getirdiği yüksek sermaye gereksinimi, ticari riskler ve yoğun bürokratik süreçler.
  • Nüfusa göre eczane açma kısıtlamaları gibi yasal düzenlemelerin serbest eczacılık kariyerini zorlaştırması.
  • Özellikle eczanelerde ve hastanelerde uzun çalışma saatleri, hafta sonu ve gece nöbetleri.
  • Sürekli yeni çıkan ilaçları, tedavi protokollerini ve değişen sağlık yönetmeliklerini takip etme zorunluluğu.
  • Sağlık sorunları yaşayan endişeli veya zor durumdaki hastaların talepleriyle başa çıkmanın getirdiği zihinsel yorgunluk.

Eczacılık Kimlere Uygun?

Bu bölüm; temel bilimlere, özellikle kimya ve biyolojiye derin bir ilgi duyan, son derece dikkatli, titiz ve sorumluluk sahibi, hafızası güçlü, insanlarla iletişim kurmaktan ve onlara danışmanlık yapmaktan keyif alan, sabırlı ve empatik adaylar için idealdir.

İlaçların temelini oluşturan kimya ve biyoloji derslerine karşı özel bir ilgi ve akademik yatkınlığa sahip olanlar.

Bir reçetedeki ilacı verirken veya hazırlarken en ufak bir detayı bile atlamayacak, hata kabul etmeyen bir dikkat, titizlik ve sorumluluk bilincine sahip olanlar.

Binlerce ilacın ismini, etken maddesini, dozunu, yan etkilerini ve birbiriyle etkileşimini öğrenebilecek güçlü bir hafızaya sahip olanlar.

Hasta mahremiyetine ve insan sağlığına en üst düzeyde önem veren, güvenilir ve sarsılmaz etik değerlere bağlı kişiler.

Hastalara karmaşık ilaç bilgilerini, sabırla, sade ve anlaşılır bir dille anlatabilecek etkili iletişim ve danışmanlık becerisi olanlar.

Sağlık sorunları yaşayan endişeli, yaşlı veya zor durumdaki hastalara karşı anlayışlı, şefkatli ve empatik bir yaklaşım sergileyebilenler.

Eczacılık Bölümü Kariyer Olanakları

Eczacılık diploması, mezunlarına çeşitli kariyer yolları sunar. En bilinen yol serbest eczacılık olsa da hastaneler, hızla büyüyen ilaç endüstrisi, kamu kurumları ve akademi de önemli istihdam alanlarıdır. Serbest eczane açmak, yasal düzenlemelere ve kısıtlamalara tabidir.

Serbest Eczacı (Eczane Sahibi/Mesul Müdür)

Kendi eczanesini açarak veya bir eczanede sorumlu müdür olarak çalışır. Hastalara ilaç sunumu ve sağlık danışmanlığı yapar. En yaygın kariyer yoludur.

Hastane Eczacısı

Devlet veya özel hastanelerin eczanelerinde, ilaçların temini, saklanması, hazırlanması (örn: kemoterapi ilaçları) ve servislere dağıtılmasından sorumludur.

Endüstri Eczacısı (İlaç Sanayii)

İlaç firmalarında Ar-Ge, üretim, kalite kontrol, ruhsatlandırma, pazarlama veya farmakovijilans (yan etki takibi) gibi çok çeşitli departmanlarda görev alır.

Kamu Eczacısı

KPSS puanı ile TİTCK (Türkiye İlaç ve Tıbbi Cihaz Kurumu) veya SGK (Sosyal Güvenlik Kurumu) gibi kurumlarda denetçi veya uzman olarak çalışır.

Akademisyen Eczacı

Yüksek lisans ve doktora yaparak üniversitelerde belirli bir alanda (örn: Farmakoloji, Teknoloji) uzmanlaşır ve yeni eczacılar yetiştirir.

Klinik Eczacı (Uzman)

Eczacılıkta Uzmanlık Sınavı (EUS) ile uzmanlığını alarak, hastane servislerinde hekim ve hemşirelerle birlikte hasta tedavilerini optimize eder.

Eczacılık Dersleri

Eczacılık eğitimi, çok güçlü bir kimya ve biyoloji temeli üzerine kuruludur. Bu temel bilimler altyapısı, öğrencilere ilacın kimyasal yapısını, vücuttaki etkilerini, doğal kaynaklardan elde edilmesini ve teknolojik olarak üretilmesini öğreten temel meslek bilimleri dersleri ile desteklenir.

Farmakoloji

İlaçların vücutta nasıl etki gösterdiğini, organ ve sistemleri nasıl etkilediğini, faydalarını ve yan etkilerini inceleyen temel bir derstir.

Farmasötik Kimya

İlaç olarak kullanılan organik bileşiklerin kimyasal yapılarını, sentez yöntemlerini ve yapı-etki ilişkilerini inceler. Kimya ağırlıklı bir derstir.

Farmasötik Teknoloji

İlaç etken maddelerinin hastanın kullanabileceği tablet, kapsül, krem, şurup gibi stabil ve etkili farmasötik dozaj şekillerine dönüştürülmesini öğretir.

Farmakognozi

Doğal kaynaklardan (bitkiler, hayvanlar, mikroorganizmalar) elde edilen ilaç hammaddelerini ve bitkisel tedavi ürünlerini (fitoterapi) inceler.

Biyokimya

Canlı organizmalardaki kimyasal süreçleri ve ilaçların bu süreçleri moleküler düzeyde nasıl etkilediğini anlamak için temel bir derstir.

Analitik Kimya

İlaç hammaddelerinin ve son ürünlerin içindeki madde miktarını ve saflığını belirlemek için kullanılan kimyasal analiz yöntemlerini öğretir.

Toksikoloji

Sadece ilaçların değil, tüm kimyasal maddelerin canlı organizmalar üzerindeki zararlı ve zehirli etkilerini inceleyen bilim dalıdır.

Klinik Eczacılık ve Farmasötik Bakım

Hastaya özel en uygun ilaç tedavisinin seçilmesi, uygulanması ve izlenmesi süreçlerini öğreterek hasta odaklı eczacılık anlayışını kazandırır.

Sık Sorulan Sorular

Tıp fakültesi, hastalığın teşhisini koymaya ve uygun tedavi yöntemini belirlemeye odaklanır. Hekim, "hastalık nedir ve hangi tedavi uygulanmalıdır?" sorusuna cevap arar. Eczacılık ise belirlenen bu tedavinin en önemli aracı olan "ilacın" kendisiyle ilgilenir. Eczacı, "bu ilaç nedir, vücutta nasıl çalışır, diğer ilaçlarla etkileşir mi, nasıl üretilir ve hastaya en doğru şekilde nasıl anlatılır?" sorularına odaklanır. Eğer ilginin odağında insan vücudu ve hastalıkların teşhisi varsa Tıp, ilacın bilimi ve teknolojisi varsa Eczacılık daha doğru bir tercihtir.
Eczacılık fakültesi, biyoloji ve kimya temelli, yoğun bir müfredata sahiptir. Özellikle Farmasötik Kimya, Farmakoloji ve Farmakognozi gibi derslerde belirli bilgilerin öğrenilmesi gerekse de, eğitimin temeli ezberden çok analitik düşünmeye dayanır. Bir eczacı, bir ilacın kimyasal yapısına bakarak vücutta ne gibi etkiler gösterebileceğini öngörebilmeli, iki farklı ilacın bir arada kullanıldığında ne gibi riskler oluşturabileceğini analiz edebilmeli ve hastanın durumuna en uygun ilaç formunu mantıksal bir çerçevede belirleyebilmelidir. Bu nedenle güçlü bir hafıza kadar, neden-sonuç ilişkisi kurabilme yeteneği de kritik öneme sahiptir.
Laboratuvarlar, Eczacılık eğitiminin kalbidir ve müfredatın önemli bir bölümünü oluşturur. Dersler oldukça yoğundur çünkü teorik bilginin somut beceriye dönüştüğü yer burasıdır. Öğrenciler, ilk yıllardan itibaren temel kimya laboratuvarlarında başlayarak ileri sınıflarda son derece uzmanlaşmış pratik dersler alırlar. Farmasötik Teknoloji laboratuvarlarında krem, merhem, tablet gibi ilaç formlarını bizzat üretirler. Farmakognozi laboratuvarlarında tıbbi bitkilerden etken maddeleri ayırır ve analiz ederler.
Eczacılık diploması, serbest eczane işletmeciliği dışında birçok farklı kariyer yolunu da sunar. Mezunlar, hastanelerde yatan hastaların ilaç tedavilerini düzenleyen ve hekimlere danışmanlık yapan hastane eczacıları olabilirler. İlaç endüstrisinde, yeni ilaçların geliştirildiği Ar-Ge (Araştırma-Geliştirme) departmanlarından, üretimin kalitesini denetleyen kalite kontrol birimlerine veya ilacın ruhsatlandırılma süreçlerini yürüten ruhsatlandırma departmanlarına kadar çok çeşitli alanlarda görev alabilirler. Ayrıca akademik kariyer yaparak üniversitelerde yeni eczacılar yetiştirebilirler.
Klinik Eczacılık, eczacının rolünü geleneksel ilaç odaklı hizmetten hasta odaklı hizmete taşıyan bir uzmanlık alanıdır. Klinik eczacı, hastanelerde doğrudan hasta servislerinde doktor, hemşire ve diğer sağlık profesyonelleriyle birlikte çalışır. Hastanın kullandığı tüm ilaçları gözden geçirir, ilaçlar arası etkileşimleri kontrol eder, doğru dozun ayarlanmasına yardımcı olur ve hastaya ilaçlarını nasıl kullanacağı konusunda detaylı danışmanlık verir. Bu rol, tedavinin başarısını artırarak ve ilaç kaynaklı hataları önleyerek hasta güvenliğinde kilit bir rol oynar.
Eczacılık mesleği, teknoloji ve bilimdeki gelişmelerle birlikte büyük bir dönüşüm yaşamaktadır. Özellikle biyoteknolojik yöntemlerle üretilen aşılar, kanser ilaçları ve gen tedavileri gibi yenilikçi yaklaşımlar, eczacıların bu alanlarda uzmanlaşmasını gerektirmektedir. Gelecekte yaygınlaşacak olan kişiye özel tıp uygulamalarıyla, hastanın genetik yapısına en uygun ilacın ve dozun belirlenmesinde eczacılar kritik bir rol üstlenecektir. Bu nedenle mesleğin önemi azalmamakta, aksine teknolojiyle birlikte artmaktadır.