Elektrik Enerjisi Üretim İletim ve Dağıtımı Genel Bilgileri

Elektrik Enerjisi Üretim, İletim ve Dağıtımı (Ön Lisans) Bölümü Nedir?

Elektrik Enerjisi Üretim, İletim ve Dağıtımı, bir ülkenin can damarı olan elektrik şebekesinin tüm aşamalarında görev alacak, nitelikli teknik uzmanlar yetiştiren, uygulama ağırlıklı bir teknik programdır. Bu 2 yıllık bir ön lisans programı, mezunlarına "Elektrik Teknikeri" unvanı kazandırır.

Bu bölüm, elektriğin yolculuğunu üç ana başlıkta ele alır:

1. Üretim: Enerji santrallerinde (hidroelektrik, doğal gaz, termik, rüzgar, güneş vb.) elektriğin nasıl üretildiği ve santralin nasıl işletildiği.
2. İletim: Üretilen yüksek gerilimli elektriğin, şehirlerarası devasa direkler ve hatlar (yüksek gerilim hatları) aracılığıyla nasıl taşındığı.
3. Dağıtım: Şehirlere ulaşan elektriğin, transformatörler (trafo) aracılığıyla voltajı düşürülerek evlere, fabrikalara ve iş yerlerine nasıl dağıtıldığı.

Onlar, elektrik şebekesinin "A'dan Z'ye tüm operasyonunu yürüten" saha uzmanlarıdır. ⚡

Elektrik Enerjisi Üretim, İletim ve Dağıtımı Bölümü Dersleri

Bu bölüme öğrenci kabulü, YKS'nin sadece birinci oturumu olan Temel Yeterlilik Testi (TYT) puan türüyle yapılır. Eğitim, doğrudan enerji sektörünün ihtiyaçlarına yönelik pratik ve teorik bilgilere odaklanır.

1. Temel Elektrik Dersleri:
   • Elektrik Devre Temelleri
   • Elektrotekniğe Giriş
   • Ölçme Tekniği
   • Teknik Resim ve Bilgisayar Destekli Çizim (CAD)
2. Ana Alan Dersleri (Bölümün Kalbi):
   • Elektrik Enerjisi Üretimi (Enerji Santralleri)
   • Enerji İletimi ve Dağıtımı Şebekeleri
   • Elektrik Makineleri: Motorlar, jeneratörler, transformatörler.
   • Yüksek Gerilim Tekniği
3. Diğer Dersler:
   • Güç Elektroniği
   • Koruma ve Otomasyon Sistemleri
   • İş Sağlığı ve Güvenliği (Yüksek Gerilimde Çalışma)

Eğitimin en önemli kısmı, öğrencilerin yüksek gerilim laboratuvarlarında, elektrik makineleri atölyelerinde ve simülasyon programlarında pratik yaptığı dersler ile enerji şirketlerinde yapılan zorunlu stajdır.

Bölüm Kimler İçin Uygundur?

Bu meslek, en üst düzeyde dikkat, sorumluluk ve teknik beceri gerektirir:

1. Elektrik Sistemlerine ve Büyük Makinelere Karşı Teknik Bir Merak.
2. Aşırı Yüksek Sorumluluk Bilinci ve Disiplin: Yapılacak bir hata, büyük çaplı elektrik kesintilerine veya hayati kazalara yol açabilir.
3. Soğukkanlılık ve Dikkat: Özellikle yüksek gerilimle çalışırken mutlak konsantrasyon gerektirir.
4. Prosedürel ve Metodik Çalışma Alışkanlığı.
5. Hem Saha (direk, şantiye) Hem de Kontrol Merkezi Çalışmasına Yatkınlık.

Mezunları (Elektrik Teknikerleri) Ne İş Yapar? Kariyer Alanları

Mezunlar, elektrik şebekesinin üç ana halkasında yer alan kamu ve özel sektör şirketlerinin operasyon, bakım ve arıza giderme ekiplerinde görev alırlar.

Başlıca Kariyer Alanları:

• Elektrik Dağıtım Şirketleri: Mezunlar için en büyük istihdam alanıdır. Bölgelerindeki elektrik dağıtımından sorumlu olan BEDAŞ, AYEDAŞ, Enerjisa, Toroslar EDAŞ gibi 21 özel dağıtım şirketinde;
  • Roller: "Saha Operasyon Teknikeri", "Arıza-Bakım-Onarım (ABO) Personeli", "Şebeke Operatörü" olarak çalışırlar.
• TEİAŞ (Türkiye Elektrik İletim A.Ş.): Ülkenin yüksek gerilim iletim hatlarından sorumlu kamu kurumudur. KPSS puanı ile atanarak, trafo merkezlerinin (şalt sahaları) işletilmesi ve iletim hatlarının bakımında görev alırlar.
• Enerji Üretim Santralleri: EÜAŞ'a ait kamu santrallerinde veya özel sektöre ait hidroelektrik, doğal gaz, rüzgar, güneş ve termik santrallerde "İşletme veya Bakım Teknikeri" olarak.
• İnşaat ve Taahhüt Firmaları: Büyük şantiyelerin, fabrikaların veya binaların enerji bağlantılarını ve trafo merkezlerini kuran firmalarda.
• Raylı Sistemler: Metro, tramvay ve tren hatlarının elektrifikasyon (katener) sistemlerinin bakımında.

Maaş Durumu: Bu teknikerlik, işin kritikliği, gerektirdiği teknik bilgi, yüksek risk ve vardiyalı çalışma sistemi nedeniyle, 2 yıllık programlar arasında gelir seviyesi iyi ve rekabetçi olan bir meslektir.

Bölümün Avantajları ve Dezavantajları

1. Avantajları ✅
   • 2 yılda, ülkenin en temel ve stratejik altyapısı olan elektrik şebekesinde, pratik ve çok aranan bir meslek edinme.
   • Elektrik enerjisi temel bir ihtiyaç olduğu için iş güvencesinin çok yüksek olması.
   • Özellikle kamuda ve büyük özel şirketlerde iyi bir gelir potansiyeli ve sosyal haklar.
   • Elektrik Mühendisliği'ne DGS ile geçiş için en sağlam temeli oluşturması.
2. Dezavantajları ❌
   • En büyük dezavantajı, işin aşırı derecede tehlikeli olmasıdır. Yüksek gerilimle çalışmak, en ufak bir hatayı affetmez.
   • Yüksek stresli bir iştir; bir arıza büyük bir bölgeyi elektriksiz bırakabilir.
   • Çalışma ortamının genellikle dışarıda, her türlü hava koşulunda ve bazen yüksekte (direk) olmayı gerektirmesi.
   • Enerji sektörü 7/24 çalıştığı için, işin vardiyalı (gece, hafta sonu, bayram) olması.

İleri Eğitim ve Gelişim (DGS)

2 yıllık eğitimlerini lisans seviyesine taşıyarak kariyerlerinde "Elektrik Mühendisi" olmak ve tam proje/imza yetkisine sahip olmak isteyen mezunlar için Dikey Geçiş Sınavı (DGS) en önemli fırsattır.

• DGS ile Geçilebilen Başlıca Lisans Bölümleri:
  • Elektrik Mühendisliği (en doğal ve en popüler geçiş bölümüdür)
  • Elektrik-Elektronik Mühendisliği
  • Enerji Sistemleri Mühendisliği
  • Fizik
  • Fizik Mühendisliği
• Mesleki Sertifikalar: EKAT (Elektrik Kuvvetli Akım Tesislerinde Yüksek Gerilim Altında Çalışma İzin Belgesi) gibi belgeler, bu alanda çalışabilmek için mutlak bir zorunluluktur.