Enerji Tesisleri İşletmeciliği Genel Bilgileri
Enerji Tesisleri İşletmeciliği Hakkında
Enerji Tesisleri İşletmeciliği Avantajları
- Elektrik üretimi temel bir ihtiyaç olduğu için, bu alanda çalışan teknikerler yüksek bir iş güvencesine ve istikrarlı bir kariyere sahip olurlar.
- İşin kritikliği ve gerektirdiği teknik bilgi nedeniyle, ön lisans programları arasında tatmin edici ve rekabetçi bir gelir potansiyeli sunar.
- Bu bölüm, Elektrik ve Enerji Sistemleri Mühendisliği gibi 4 yıllık lisans programlarına DGS ile geçiş yapmak için en sağlam pratik altyapıyı sağlar.
- Yüksek teknoloji içeren, büyük ve karmaşık sistemlerin operasyonunun merkezinde yer almak, mesleki tatmini artırır.
Enerji Tesisleri İşletmeciliği Dezavantajları
- Yapılacak bir operasyon hatasının milyonlarca liralık zarara veya geniş çaplı bir elektrik kesintisine yol açabilmesi, mesleğe aşırı yüksek bir stres ve sorumluluk yükler.
- Çalışma alanları, genellikle şehir merkezlerinden uzakta, baraj kenarları veya kırsal bölgeler gibi izole endüstriyel sahalardır.
- Çalışma ortamı, gürültülü ve büyük makinelerin bulunduğu, potansiyel olarak tehlikeli bir endüstriyel tesistir.
- Kariyerde, santral tasarımı veya üst düzey yöneticilik gibi roller için genellikle 4 yıllık mühendislik diplomasına ihtiyaç duyulur.
Enerji Tesisleri İşletmeciliği Kimlere Uygun?
Bu alanda başarı; disiplinli, soğukkanlı, metodik çalışabilen, büyük makinelere ve teknik sistemlere merak duyan, baskı altında doğru karar verebilen ve vardiyalı çalışma düzenine uyum sağlayabilen bir karakter yapısı gerektirir.
Bir operasyon hatasının tüm şehrin elektriğini kesebileceği bilinciyle, adayın aşırı yüksek bir sorumluluk duygusu ve sarsılmaz bir disipline sahip olması gerekir.
Bir santraldeki acil bir alarm veya arıza durumunda panik yapmadan, sakin kalarak doğru müdahale adımlarını uygulayabilme yeteneği bu mesleğin temelidir.
Santral işletmeciliği, belirlenmiş olan işletme talimatlarına ve güvenlik prosedürlerine harfiyen uyan, metodik bir çalışma alışkanlığı ister.
Türbinlerin, jeneratörlerin ve kontrol sistemlerinin çalışma prensiplerine karşı doğal bir teknik ve mekanik merak önemlidir.
Hem kontrol odasındaki ekranları takip etmeyi hem de sahadaki ekipmanları denetlemeyi gerektiren, çok yönlü bir çalışma anlayışına sahip olmak gerekir.
Kesintisiz enerji üretimi için vardiyalı ve nöbetli bir çalışma sistemine hem fiziksel hem de zihinsel olarak uyum sağlayabilmek beklenir.
Enerji Tesisleri İşletmeciliği Bölümü Kariyer Olanakları
Enerji Tesisleri İşletmeciliği teknikerleri, enerji üretim tesislerinin operasyon ve bakım departmanlarında, mühendis ile saha ekibi arasında köprü görevi görürler. Birincil istihdam alanı, EÜAŞ'a bağlı kamu santralleri ile büyük özel sektör enerji şirketlerinin (Enerjisa, Zorlu Enerji vb.) hidroelektrik, doğal gaz, rüzgar ve termik santralleridir.
Kontrol Odası Operatörü / Teknikeri
Bir enerji santralinin kontrol odasından (SCADA ekranları), türbin, jeneratör, kazan gibi tüm sistemleri 7/24 izler ve üretimi yönetir.
Saha İşletme Teknikeri
Santral sahasında, ekipmanların periyodik kontrollerini yapar, sistemin sorunsuz çalışması için gerekli saha operasyonlarını yürütür.
Bakım-Onarım Teknikeri
Santraldeki türbin, jeneratör, pompa, vana gibi mekanik veya elektriksel ekipmanların planlı bakımlarını ve arıza onarımlarını yapar.
HES (Hidroelektrik Santral) İşletme Sorumlusu
Hidroelektrik santrallerinde, su seviyesini, türbinlerin çalışmasını ve elektrik üretimini denetleyen teknik ekiplerde görev alır.
RES/GES (Rüzgar/Güneş Santrali) İşletme Sorumlusu
Yenilenebilir enerji santrallerinde, türbinlerin veya panellerin performansını izler, bakım ve onarım faaliyetlerini koordine eder.
Endüstriyel Tesis Enerji Üretim Sorumlusu
Kendi elektriğini üreten büyük fabrikaların (çimento, demir-çelik vb.) kojenerasyon/trijenerasyon tesislerinin operasyon ve bakımında çalışır.
Enerji Tesisleri İşletmeciliği Dersleri
Bölüm müfredatı, oldukça pratik ve doğrudan bir enerji santralinin operasyonel ihtiyaçlarına odaklıdır. Eğitim, temel elektrik ve termodinamik prensipleri üzerine, farklı tipteki enerji santrallerinin çalışma mantığını, ana makinelerini (türbin, jeneratör, trafo) ve bu sistemleri kontrol eden otomasyon sistemlerini öğreten derslerle şekillenir.
Enerji Üretim Santralleri
Hidroelektrik, termik, doğal gaz, rüzgar ve güneş gibi farklı tipteki enerji santrallerinin çevrimlerini, ana ekipmanlarını ve çalışma prensiplerini karşılaştırmalı olarak tanıtır.
Elektrik Makineleri ve Şalt Tesisleri
Elektrik sistemlerinin temelini oluşturan jeneratörlerin, motorların ve gerilim seviyesini değiştiren transformatörlerin (trafo) yapılarını ve çalışma prensiplerini öğretir.
Buhar Kazanları ve Türbinler
Özellikle termik ve doğal gaz santrallerinin kalbi olan, suyu yüksek basınçlı buhara dönüştüren kazanların ve bu buharla dönerek elektrik üreten türbinlerin operasyonunu inceler.
Ölçme ve Kontrol Sistemleri
Bir santraldeki sıcaklık, basınç, akış gibi kritik parametrelerin sensörlerle nasıl ölçüldüğünü ve PLC gibi otomasyon sistemleri ile nasıl kontrol edildiğini temel düzeyde öğretir.
Termodinamik
Enerji santrallerindeki tüm çevrimlerin temelini oluşturan, enerji ve ısının dönüşümünü ve hareketini inceleyen temel bir mühendislik dersidir.
Yüksek Gerilim Tekniği
Santral çıkışındaki yüksek gerilimin doğasını, şalt sahalarındaki kesicileri, ayırıcıları ve güvenli çalışma yöntemlerini temel düzeyde kapsar.