Geleneksel Tekstillerin Korunması ve Restorasyonu
Geleneksel Tekstillerin Korunması ve Restorasyonu Hakkında
Geleneksel Tekstillerin Korunması ve Restorasyonu Avantajları
- Tarihi ve paha biçilmez tekstil eserlerini (halı, kaftan vb.) kurtararak gelecek nesillere aktarmanın getirdiği yüksek manevi tatmin vardır.
- Aksaray Üniversitesi'nin bulunduğu bölgenin zengin halı ve kilim kültürü (Sultanhanı), öğrencilere yerel kaynaklarla doğrudan pratik yapma imkanı sunar.
- Kültür Varlıklarını Koruma ve Onarım veya Geleneksel Türk Sanatları gibi 4 yıllık lisans programlarına DGS ile geçiş yapmak için en odaklı temeli oluşturur.
- Müzeler, saraylar ve özel koleksiyonerler için aranan, el becerisi yüksek ve teknik bilgiye sahip bir 'zanaatkar-tekniker' olma fırsatı verir.
Geleneksel Tekstillerin Korunması ve Restorasyonu Dezavantajları
- İş piyasası aşırı derecede dardır ve büyük ölçüde kamu müzeleri, Vakıflar Genel Müdürlüğü veya sınırlı sayıdaki özel restorasyon atölyeleri ile kısıtlıdır.
- Meslek, yıpranmış bir kumaş üzerinde iğne ile saatlerce çalışmak gibi, olağanüstü bir sabır, dikkat ve göz sağlığı gerektirir.
- Çalışma ortamı, eserlerin temizliğinde kullanılan kimyasallar, solventler ve organik tozlarla iç içe olmayı gerektirebilir.
- Bölümün tek bir şehirde (Aksaray) olması, adayların üniversite ve yaşam yeri seçme esnekliğini kısıtlar.
Geleneksel Tekstillerin Korunması ve Restorasyonu Kimlere Uygun?
Kültürel tarihe ve sanata karşı merak besleyen; el becerisi çok yüksek, sabırlı, dikkatli ve kültürel mirasa saygı duyan bir aday profili gerektirir.
Yüzlerce yıllık, yıpranmış ve dağılmak üzere olan bir kumaşı iğne ile onarabilmek için el becerisi ve hassasiyet bu mesleğin temelidir.
Bir eserin onarımı aylar sürebileceği için, dikkati dağılmadan, ufak detaylarla saatlerce uğraşabilecek yüksek bir sabır gerekir.
Adayın, tarihe, tekstil sanatlarına, geleneksel motiflere ve dokuma tekniklerine karşı derin bir ilgi ve saygı duyması beklenir.
Eseri temizlemek veya boyasını sabitlemek için kullanılacak kimyasalları anlayabilmek adına, temel düzeyde kimyaya ve malzemeye meraklı olmak önemlidir.
Yapılacak en ufak bir hatanın geri dönüşü olmayan zararlar verebileceği bilinciyle, aşırı yüksek bir sorumluluk duygusuna sahip olmak şarttır.
Bir restorasyon sürecini, bilimsel etik kurallara (geri döndürülebilirlik vb.) bağlı kalarak, metodik bir şekilde yürütme disiplini aranır.
Geleneksel Tekstillerin Korunması ve Restorasyonu Bölümü Kariyer Olanakları
Geleneksel Tekstillerin Korunması ve Restorasyonu teknikerleri, paha biçilmez tekstil eserlerinin bulunduğu müzelerde ve özel atölyelerde görev alırlar. En büyük istihdam alanı, Topkapı Sarayı gibi zengin tekstil koleksiyonlarına sahip müzeler, Milli Saraylar İdaresi ve Vakıflar Genel Müdürlüğü'dür. Özel koleksiyonerlere hizmet veren atölyeler ve halı ticareti yapan galeriler de iş imkanı sunar.
Müze Restorasyon ve Konservasyon Teknikeri
Müzelerin laboratuvarlarında, koleksiyondaki tarihi halı, kilim, kumaş, sancak veya padişah kaftanları gibi eserlerin fiziksel onarımını ve bakımını yapar.
Vakıflar ve Milli Saraylar Uzmanı
Milli Saraylar İdaresi'ne veya Vakıflar Genel Müdürlüğü'ne bağlı atölyelerde, saraylardaki perdelerin, döşemeliklerin ve tarihi halıların restorasyonunda çalışır.
Özel Restorasyon Atölyesi Teknikeri
Özel koleksiyonerlere, antikacılara veya sanat galerilerine ait tarihi tekstil eserlerinin onarım, temizlik ve bakım hizmetlerini sunan özel atölyelerde görev alır.
Antika Halı / Kilim Onarım Ustası
Antika halı ve kilim ticareti yapan işletmelerde, değerli parçaların orijinal dokuma tekniğine ve malzemesine sadık kalarak onarımını yapan uzman olarak çalışır.
Arkeolojik Kazı Tekstil Konservatörü
Kazı ekiplerine katılarak, topraktan çıkarılan son derece hassas tekstil buluntularına ilk müdahaleyi yapar ve laboratuvara güvenli naklini sağlar.
Koleksiyon ve Depo Sorumlusu
Müzelerin depolarında, tekstil eserlerinin bozulmasını önleyecek nem, sıcaklık ve ışık koşullarının sağlanmasından ve eserlerin doğru paketlenmesinden sorumlu olur.
Geleneksel Tekstillerin Korunması ve Restorasyonu Dersleri
Bölüm müfredatı, Aksaray Üniversitesi'nin uzmanlaştığı bu alanda, öğrencilere hem geleneksel dokuma zanaatını hem de modern koruma bilimini öğretir. Eğitimin omurgasını, halı ve düz dokumaların teknik analizi, doğal boyama ve tekstil onarım uygulamaları oluşturur.
Tekstil Koruma ve Onarım Teknikleri
Mesleğin temelidir. Yıpranmış veya hasar görmüş tekstil eserlerinin, orijinaline uygun iplik ve tekniklerle nasıl sağlamlaştırılacağını ve bütünleneceğini uygulamalı öğretir.
Geleneksel Halı ve Düz Dokuma Teknikleri
Onarım yapabilmek için eserin nasıl üretildiğini bilmek gerekir. Türk düğümü, İran düğümü gibi halı tekniklerini ve kilim, cicim gibi düz dokuma örgülerini öğretir.
Doğal Boyalar ve Boyama Tekniği
Tarihi eserlerdeki solmuş iplikleri onarmak için, kök boya gibi doğal kaynaklardan boya elde etmeyi ve iplikleri eserin orijinal rengine uygun tonlarda boyamayı kapsar.
Tekstil Malzeme Bilgisi
Yün, pamuk, ipek gibi doğal liflerin mikroskop altında tanınmasını, fiziksel ve kimyasal özelliklerini ve bozulma nedenlerini inceler.
Konservasyon Kimyası ve Temizlik
Hassas tarihi tekstillerin zarar görmeden temizlenmesi için kullanılan özel kimyasalları, vakumlama yöntemlerini ve leke çıkarma tekniklerini öğretir.
Müzeoloji ve Sergileme
Tekstil eserlerinin müzelerde sergilenirken veya depolanırken maruz kalabileceği ışık, nem ve böcek zararlarına karşı alınacak önleyici koruma tedbirlerini inceler.