Gerontoloji Genel Bilgileri

Gerontoloji (Yaşlanma Bilimi) Bölümü Nedir?

Gerontoloji, insan yaşamının doğal bir evresi olan yaşlanma sürecini ve yaşlılık dönemini; biyolojik, psikolojik, sosyolojik ve ekonomik açılardan bütüncül bir yaklaşımla inceleyen, disiplinlerarası bir bilim dalıdır. Bu 4 yıllık lisans programının temel amacı, yaşlanan nüfusun yaşam kalitesini artırmak, sağlıklı ve aktif yaşlanma süreçlerini desteklemek ve yaşlılara yönelik hizmet ve politikaları geliştirecek uzmanlar yetiştirmektir. Bu bölümden mezun olan profesyonellere "Gerontolog (Yaşlanma Bilimci)" unvanı verilir.

Bu bölümü, "Geriatri" tıp dalından ayıran temel fark şudur:

• Geriatri, yaşlılık döneminde ortaya çıkan hastalıkların teşhis ve tedavisiyle ilgilenen bir tıp uzmanlığıdır ve doktorlar tarafından icra edilir.
• Gerontoloji ise, sadece hastalıkları değil, sağlıklı yaşlanmayı, yaşlıların topluma katılımını, sosyal politikaları, yaşlı dostu çevrelerin tasarımını gibi çok daha geniş bir perspektifi ele alır.

Onlar, yaşlanan toplumun "sosyal mimarları ve yaşam kalitesi uzmanlarıdır". 👵

Gerontoloji Bölümü Dersleri ve Eğitim Süreci

Bölüme öğrenci kabulü, üniversiteye göre değişmekle birlikte genellikle Sayısal (SAY) veya Eşit Ağırlık (EA) puan türüyle yapılır. Genellikle Sağlık Bilimleri veya Sosyal Bilimler ile ilgili fakülteler bünyesinde yer alır.

Eğitim müfredatı; biyoloji, psikoloji, sosyoloji ve sosyal politika derslerini birleştirir.

1. Temel Bilimler Dersleri:
   • Yaşlanmanın Biyolojisi
   • Anatomi ve Fizyoloji
   • Psikolojiye Giriş ve Gelişim Psikolojisi
   • Sosyolojiye Giriş
2. Gerontoloji Dersleri (Bölümün Kalbi):
   • Yaşlanma Psikolojisi ve Sosyolojisi.
   • Geriatrik Bakım ve Rehabilitasyon İlkeleri.
   • Yaşlılıkta Sosyal Politikalar ve Hizmetler.
   • Yaşlılıkta Beslenme.
   • Yaşlılıkta Görülen Kronik Hastalıklar.
3. Yönetim ve Diğer Dersler:
   • Sosyal Hizmet ve Sosyal Politika.
   • Sağlık Kurumları Yönetimi.
   • Hukuk ve Etik.

Eğitimin önemli bir parçası, öğrencilerin huzurevleri, yaşlı bakım merkezleri, belediyelerin yaşlı hizmetleri birimleri veya sivil toplum kuruluşlarında yaptıkları zorunlu stajlar ve saha uygulamalarıdır.

Bölüm Kimler İçin Uygundur?

Bu bölüm, insanlara, özellikle yaşlı bireylere hizmet etmeyi seven, empati ve sabır duygusu çok yüksek adaylar için idealdir:

1. İnsanlara Yardım Etme ve Hizmet Etme Konusunda Yüksek İstek ve Motivasyon.
2. Yüksek Empati, Sabır ve Şefkat Duygusu: Yaşlı bireylerin fiziksel ve duygusal ihtiyaçlarına karşı anlayışlı olmak.
3. Farklı Disiplinleri (Biyoloji, Psikoloji, Sosyoloji) Bir Arada Düşünebilme Yeteneği.
4. Güçlü İletişim ve Gözlem Yeteneği.
5. Planlama ve Organizasyon Becerisi: Bir bakım merkezinin sosyal aktivitelerini veya bir belediyenin hizmetlerini planlayabilme.

Mezunları (Gerontologlar) Ne İş Yapar? Kariyer Alanları

Nüfusu hızla yaşlanan Türkiye ve dünyada, gerontologlara olan ihtiyaç giderek artmaktadır. Mezunlar, kamu ve özel sektörde yaşlılara yönelik hizmet sunan tüm kurumlarda görev alabilirler.

Başlıca Kariyer Alanları:

• Kamu Kurumları: En büyük istihdam alanıdır. KPSS puanı ile atama yapılır.
  • Kurumlar: Aile ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı'na bağlı huzurevleri, yaşlı bakım ve rehabilitasyon merkezleri, gündüz yaşam merkezleri; Sağlık Bakanlığı'na bağlı hastanelerin sosyal servisleri ve Belediyelerin yaşlı hizmetleri birimleri.
  • Roller: Sosyal Çalışmacı, Kurum Yöneticisi, Vaka Yöneticisi, Proje Koordinatörü.
• Özel Bakım ve Sağlık Kuruluşları: Özel huzurevleri, yaşlı bakım evleri ve geriatri merkezlerinde yönetici veya sorumlu olarak.
• Sivil Toplum Kuruluşları (STK'lar): Yaşlı hakları, Alzheimer ve demans gibi konular üzerine çalışan dernek ve vakıflarda proje yöneticisi veya araştırmacı olarak.
• Turizm Sektörü: Özellikle Yaşlı ve Emekli Turizmi ("Gümüş Turizm") veya Termal Turizm üzerine uzmanlaşmış otel ve seyahat acentalarında.
• Özel Sektör: Sigorta şirketlerinin bireysel emeklilik ve bakım sigortası ürün geliştirme departmanlarında veya yaşlılara yönelik teknoloji (akıllı ev sistemleri, sağlık takip cihazları vb.) geliştiren firmalarda.
• Akademik Kariyer: Üniversitede kalarak Yüksek Lisans ve Doktora yapmak.

Maaş Durumu: Kamu sektöründeki maaşlar standarttır. Özel sektörde ise, özellikle büyük bir özel bakım merkezinin veya huzurevinin yöneticisi olarak çalışan bir gerontoloğun geliri rekabetçi olabilir.

Bölümün Avantajları ve Dezavantajları

1. Avantajları ✅
   • Toplumsal ihtiyacı her geçen gün artan, geleceği olan ve anlamlı bir alanda uzmanlaşma.
   • İnsanların yaşamlarının son dönemlerinde yaşam kalitelerini artırarak yüksek manevi tatmin sağlayan bir meslek olması.
   • Kamu, özel sektör ve sivil toplumda çeşitli kariyer olanakları sunması.
2. Dezavantajları ❌
   • Mesleğin, Türkiye'de henüz geniş kitleler tarafından tam olarak bilinmemesi ve mezunların ne iş yaptıklarını zaman zaman açıklamak zorunda kalmaları.
   • Yaşlı bireylerin sağlık sorunları, yalnızlıkları ve kayıplarıyla sürekli iç içe olmanın getirdiği duygusal zorluklar.
   • Kamu kurumlarına atanmak için rekabetçi KPSS sınavlarında başarılı olma zorunluluğu.
   • İşin doğası gereği yüksek sabır ve fedakarlık gerektirmesi.

İleri Eğitim ve Gelişim

Kariyerde ilerlemek ve uzmanlaşmak için lisansüstü eğitim ve pratik deneyim önemlidir.

• Yüksek Lisans (Master) ve Doktora (PhD): Özellikle akademik kariyer veya kamu kurumlarında üst düzey politika yapıcı roller için gereklidir. Popüler alanlar Sosyal Politika, Sağlık Yönetimi ve Yaşlanma Çalışmaları'dır.
• Sertifikalar: Yaşlı bakımı, palyatif bakım, vaka yönetimi gibi konularda alınacak mesleki sertifikalar, mezunun yetkinliğini artırır.
• ÇAP/Yan Dal: Sosyoloji, Psikoloji, Sosyal Hizmet ve Sağlık Yönetimi gibi bölümler, Gerontoloji ile en uyumlu alanlardır.