Mobil Logo
Kültür Varlıklarını Koruma ve Onarım bölümü banner

Kültür Varlıklarını Koruma ve Onarım Genel Bilgileri

Güncelleme: 01.10.2025

Kültür Varlıklarını Koruma ve Onarım Hakkında

Kültür Varlıklarını Koruma ve Onarım, geçmiş medeniyetlerden günümüze ulaşan taşınır kültür varlıklarının (seramik, metal, tablo vb.) bozulma süreçlerini yavaşlatmak ve onarımlarını yapmak üzere uzmanlar yetiştiren, 4 yıllık bir lisans programıdır. İlgili fakülteler bünyesindeki bu bölüme giriş, YKS'de elde edilen Eşit Ağırlık (EA) puan türüyle yapılır. Arkeolog veya Sanat Tarihçisinden farklı olarak bu bölüm, bir eserin anlamından çok, fiziksel ve kimyasal sağlığıyla ilgilenir.
Kültür Varlıklarını Koruma ve Onarım

Kültür Varlıklarını Koruma ve Onarım Avantajları

  • Yüzlerce veya binlerce yıllık bir tarihi eseri geleceğe taşımanın getirdiği mesleki tatmin.
  • Bu bölüm, sanatı, bilimi ve zanaatı birleştiren, toplum nezdinde saygın ve dünyada çok az sayıda insanın sahip olduğu özel bir uzmanlık alanı sunar.
  • Kariyer, genellikle sakin, odaklanmış ve entelektüel bir çalışma ortamında, değerli objelerle iç içe geçer.
  • Hem kamu müzelerinde hem de özel sektörde, talep gören ve uzmanlık gerektiren bir alanda çalışma imkanı bulunur.

Kültür Varlıklarını Koruma ve Onarım Dezavantajları

  • İş piyasasının aşırı derecede dar, niş ve rekabetçi olması, bölümün en büyük ve en kritik zorluğunu oluşturur.
  • Profesyonel bir kariyere sahip olmak ve uzman olarak tanınmak, genellikle uzun yıllar süren bir Yüksek Lisans ve Doktora sürecini gerektirir.
  • Onarım süreçlerinde kullanılan çeşitli kimyasal maddeler ve solventler, kontrollü ve dikkatli bir laboratuvar ortamında çalışmayı zorunlu kılar.
  • Yapılacak en ufak bir hatanın bile paha biçilmez bir kültürel mirası yok edebileceği bilinci, ağır bir stres ve sorumluluk yükler.

Kültür Varlıklarını Koruma ve Onarım Kimlere Uygun?

Bu hassas alan; bir sanatçının estetik gözünü ve bir bilim insanının analitik aklını birleştiren; tarihe, sanata ve arkeolojiye tutkuyla bağlı, dikkatli ve sorumluluk sahibi bir kişiler için idealdir.

Bir seramiğin onlarca kırık parçasını bir araya getirebilecek veya hassas bir temizlik yapabilecek bir el becerisi ve titizlik bu mesleğin temelidir.

Üzerinde çalışılan eserin dünyada tek ve paha biçilmez olduğunun bilinciyle, aşırı yüksek bir sorumluluk duygusuna sahip olmak gerekir.

Bir eserin neden bozulduğunu ve hangi kimyasallarla onarılabileceğini anlamak için, kimyaya ve malzeme bilimine karşı öğrenme isteği önemlidir.

Bir eserdeki bozulmanın türünü ve nedenini doğru bir şekilde teşhis edebilmek için keskin bir gözlem yeteneği aranır.

Koruma ve onarım süreci, belirlenmiş bilimsel ve etik prosedürlere sıkı sıkıya bağlı kalmayı gerektiren metodik bir çalışma disiplini ister.

Adayın, hem kütüphanede araştırma yapmaktan hem de atölyede saatlerce pratik uygulamayla uğraşmaktan keyif alan bir yapıya sahip olması beklenir.

Kültür Varlıklarını Koruma ve Onarım Bölümü Kariyer Olanakları

Kültür Varlıklarını Koruma ve Onarım bölümü mezunlarının kariyer olanakları, oldukça niş, uzmanlaşmış ve rekabetçi bir yapıya sahiptir. Birincil istihdam alanı, Kültür ve Turizm Bakanlığı'na bağlı merkez ve müze restorasyon laboratuvarlarıdır. Akademisyenlik ve özel müzeler de diğer önemli kariyer yollarıdır.

Bakanlık / Müze Konservatör-Restoratörü

Kültür Bakanlığı'na bağlı Restorasyon ve Konservasyon Merkez Laboratuvarı'nda veya büyük müzelerin kendi atölyelerinde, eserlerin bilimsel onarımını yapar. (Atamalar KPSS ile yapılır).

Akademisyen

Yüksek lisans ve doktora yaparak üniversitelerin ilgili bölümlerinde, belirli bir malzeme türünün (örn: metal, tekstil) konservasyonu üzerine bilimsel araştırmalar yapar ve ders verir.

Arkeolojik Kazı Konservatörü

Kazı ekibinin bir parçası olarak, topraktan yeni çıkarılmış ve son derece hassas durumda olan eserlere ilk müdahaleyi (sağlamlaştırma vb.) yaparak, laboratuvara güvenli bir şekilde ulaşmasını sağlar.

Özel Müze Konservatör-Restoratörü

Sadberk Hanım Müzesi, Pera Müzesi gibi zengin koleksiyonlara sahip özel müzelerin konservasyon laboratuvarlarında, koleksiyonun bakım ve onarımından sorumlu olur.

Özel Restorasyon Atölyesi Sahibi / Uzmanı

Kendi atölyesini kurarak veya mevcut atölyelerde çalışarak, özel koleksiyonerlere, galerilere veya kurumlara ait tarihi eserler için onarım ve danışmanlık hizmeti verir.

Vakıflar Genel Müdürlüğü Uzmanı

Vakıflar Genel Müdürlüğü'ne ait el yazması Kur'an-ı Kerimler, hat levhaları, şamdanlar gibi tarihi objelerin restorasyon ve bakım süreçlerinde görev alır.

Kültür Varlıklarını Koruma ve Onarım Dersleri

Bölüm müfredatı, sanat tarihi, kimya, arkeoloji ve yoğun atölye pratiğinin disiplinlerarası bir birleşimidir. Eğitimin omurgasını, öğrencilerin seramik, taş, metal, kağıt gibi farklı malzeme gruplarına özgü koruma ve onarım tekniklerini, bilimsel ve etik ilkeler doğrultusunda uygulamalı olarak öğrendiği atölye ve laboratuvar dersleri oluşturur.

Koruma ve Onarım Metodolojileri ve Etiği

Eser korumanın temel felsefesini, bir esere müdahale ederken uyulması gereken uluslararası kuralları (en az müdahale, geri döndürülebilirlik vb.) ve temel belgeleme yöntemlerini öğretir.

Seramik, Cam ve Çini Objelerin Konservasyonu

Arkeolojik ve etnografik seramiklerin tuzdan arındırılması, kırık parçalarının birleştirilmesi ve eksik kısımlarının estetik olarak tamamlanması gibi teknikleri uygulamalı olarak gösterir.

Taşınabilir Sanat Eserlerinin Konservasyonu

Yağlıboya tablolar, el yazmaları, kağıt üzerine yapılmış baskılar gibi hassas sanat eserlerinin temizliği, sağlamlaştırılması ve onarımı üzerine odaklanır.

Arkeolojik Eserlerin Konservasyonu

Toprak altından çıkan metal (sikke, silah vb.), ahşap, kemik, tekstil gibi bozulmaya çok açık olan arkeolojik buluntuların stabilizasyonu (bozulmasını durdurma) ve onarımını kapsar.

Koruma Kimyası

Eserlerin bozulmasına neden olan kimyasal reaksiyonları ve onarımda kullanılan temizlik solventleri, yapıştırıcılar, dolgu malzemeleri gibi kimyasalların özelliklerini anlamak için temel altyapıyı sunar.

Belgeleme Teknikleri

Bir esere yapılan tüm müdahalelerin bilimsel olarak kayıt altına alınması için gerekli olan fotoğraf çekimi, teknik çizim ve raporlama standartlarını öğretir.

Malzeme Bilgisi

Tarihi eserlerin yapıldığı seramik, metal, ahşap, taş gibi farklı malzemelerin yapılarını, özelliklerini ve zamanla nasıl bozulduklarını (korozyon, çürüme vb.) inceler.

Müzecilik (Müzeoloji)

Eserlerin onarıldıktan sonra, müze depolarında veya sergi alanlarında bozulmalarını önleyecek doğru iklim (nem, sıcaklık) ve ışık koşullarının nasıl sağlanacağını inceler.