Mobil Logo
Pilotaj bölümü banner

Pilotaj Genel Bilgileri

Güncelleme: 29.08.2025

Pilotaj Hakkında

Pilotaj, ticari havayolu şirketlerinde görev alacak sorumlu pilotları yetiştiren 4 yıllık bir lisans programıdır. Bu bölüme giriş, YKS'de elde edilen Sayısal (SAY) puan türünde yüksek bir başarı gerektirir. Ancak akademik başarı tek başına yeterli değildir; adayların ayrıca SHGM tarafından yetkilendirilmiş kurumlardan "1. Sınıf Sağlık Sertifikası" almaları ve diğer fiziki yeterlilikleri karşılamaları zorunludur. Eğitim, üniversitedeki teorik derslerle (aerodinamik, meteoroloji vb.) birlikte yürütülen yoğun pratik uçuş eğitimini birleştirir. Mezunlar, bir havayolunda "İkinci Pilot" olarak göreve başlamak için gereken "Frozen ATPL" lisansıyla donatılır.
Pilotaj

Pilotaj Avantajları

  • Türkiye'de ve dünya genelinde en yüksek maaş potansiyeline sahip meslek gruplarından biri olması.
  • Toplum nezdinde yüksek sosyal statüye ve saygınlığa sahip, prestijli bir kariyer sunması.
  • Farklı şehirleri ve ülkeleri görerek sürekli seyahat etme imkanı tanıması.
  • Ofis rutininin dışında, her gün farklı bir macera sunan dinamik ve heyecanlı bir iş hayatı.
  • Bulutların üzerinde, eşsiz manzaralara sahip bir 'ofiste' çalışma ayrıcalığı.

Pilotaj Dezavantajları

  • Devlet üniversitelerinde dahi, zorunlu uçuş eğitimleri nedeniyle eğitim maliyetinin çok yüksek olması.
  • Yüzlerce canın ve milyonlarca dolarlık bir uçağın sorumluluğunu taşımanın getirdiği ağır zihinsel ve fiziksel stres.
  • Düzensiz çalışma saatleri, bayram ve tatil günlerinde çalışma, evden ve aileden uzun süre ayrı kalma zorunluluğu.
  • Kariyer boyunca belirli aralıklarla girilmesi zorunlu olan ve elenme riski taşıyan sağlık kontrolleri ve yeterlilik sınavları.
  • Mezuniyet sonrası havayolu şirketlerinin oldukça seçici ve zorlu olan işe alım süreçlerinden (simülatör, mülakat vb.) geçme gerekliliği.

Pilotaj Kimlere Uygun?

Bu bölüm; sadece akademik olarak başarılı değil, aynı zamanda zihinsel ve fiziksel olarak çok dayanıklı, yüksek disiplin ve sorumluluk bilincine sahip, baskı altında soğukkanlılıkla karar verebilen, lider ruhlu ve havacılığa tutkuyla bağlı adaylar için uygundur.

Yüzlerce insanın hayatından sorumlu olduğunun bilinciyle hareket eden, sarsılmaz bir disipline ve sorumluluk duygusuna sahip olanlar.

En beklenmedik ve en kritik acil durumlarda bile panik yapmadan, sakin kalarak en doğru kararı saniyeler içinde verebilen soğukkanlı kişiler.

Beklenmedik bir teknik arıza veya hava durumu değişikliği karşısında, elindeki verileri kullanarak anında mantıksal ve pratik bir çözüm üretebilenler.

Bir uçağı hassas bir şekilde yönetmek için gereken mükemmel el-göz koordinasyonuna ve üç boyutlu mekansal algıya sahip olanlar.

Aerodinamik, meteoroloji ve seyrüsefer hesaplamalarının temelini oluşturan fizik ve matematiğe karşı doğal bir ilgi ve yatkınlığı olanlar.

Havacılık teknolojisi sürekli geliştiği için kariyerleri boyunca sürekli eğitimlere ve sınavlara tabi tutulmayı kabul eden, ömür boyu öğrenmeye açık bireyler.

Pilotaj Bölümü Kariyer Olanakları

Pilotaj mezunları için kariyer yolu oldukça net ve hiyerarşiktir. Mezunlar, havayolu şirketlerinin zorlu işe alım süreçlerini geçtikten sonra 'İkinci Pilot' olarak başlar ve gerekli tecrübeyi kazandıktan sonra 'Kaptan Pilot' unvanına yükselirler. İstihdam olanakları sivil havacılığın farklı dallarında mevcuttur.

İkinci Pilot (First Officer)

Havayolu şirketlerinde kokpitin sağ koltuğunda, Kaptan Pilot'un yardımcısı olarak görev yapar. Uçuşun planlanması, yönetimi ve denetiminde aktif rol alır. Kariyerin başlangıç noktasıdır.

Kaptan Pilot (Captain)

Gerekli uçuş tecrübesini ve eğitimleri tamamladıktan sonra kokpitin sol koltuğuna geçer. Uçuştaki tüm kararlardan ve mürettebattan sorumlu en yetkili kişidir.

Kargo Havayolu Pilotu

Yolcu yerine yük taşıyan ulusal veya uluslararası kargo şirketlerine ait uçaklarda görev yapar. Genellikle daha uzun ve kıtalararası uçuşları içerir.

Özel Jet / Hava Taksi Pilotu

İş insanlarına veya özel gruplara hizmet veren daha küçük ölçekli jetlerde, genellikle daha esnek ve kişiye özel rotalarda uçuş gerçekleştirir.

Uçuş Öğretmeni

Gerekli lisans ve tecrübeyi edindikten sonra, pilotaj eğitimi veren uçuş okullarında yeni pilot adaylarına teorik ve pratik uçuş eğitimi verir.

Yönetici Pilot / Uçuş İşletme Yöneticisi

Yeterli tecrübeyi kazandıktan sonra aktif uçuş kariyerini sonlandırarak, havayolu şirketlerinin uçuş işletme, emniyet veya eğitim gibi idari ve yönetimsel departmanlarında görev alır.

Pilotaj Dersleri

Pilotaj müfredatı, akademik üniversite dersleri ile yoğun pratik uçuş eğitiminin eş zamanlı yürütüldüğü bütünleşik bir yapıya sahiptir. Teorik dersler, bir uçağın nasıl ve neden uçtuğunun bilimsel ve yasal altyapısını sunarken, pratik eğitimler bu bilgiyi gökyüzünde beceriye dönüştürür.

Aerodinamik ve Uçuş Prensipleri

Bir uçağın havada nasıl tutunduğunu, kaldırma kuvvetinin nasıl oluştuğunu ve uçuşun arkasındaki temel fizik yasalarını inceleyen en temel derstir.

Uçak Sistemleri ve Motorları

Uçağın hidrolik, elektrik, basınçlandırma gibi karmaşık sistemlerinin ve jet veya piston motorlarının nasıl çalıştığını detaylı olarak öğretir.

Meteoroloji

Uçuş güvenliğini doğrudan etkileyen hava olaylarını (bulutlar, rüzgar, fırtınalar) anlamayı ve hava durumu haritalarını yorumlamayı kapsar.

Seyrüsefer (Navigation) ve Uçuş Planlama

Bir noktanadan diğerine en emniyetli ve verimli rotanın nasıl planlanacağını, harita ve modern seyrüsefer sistemlerinin nasıl kullanılacağını öğretir.

Hava Hukuku

Uluslararası ve ulusal sivil havacılık kurallarını, hava sahası düzenlemelerini ve bir pilotun yasal sorumluluklarını içeren derstir.

PPL (Hususi Pilot Lisansı) Uçuş Eğitimi

Tek motorlu, küçük uçaklarla yapılan, öğrencilerin ilk yalnız uçuşlarını da içeren temel pratik uçuş eğitimidir.

CPL/IR (Ticari Pilot ve Aletli Uçuş) Eğitimi

Görerek uçuşun mümkün olmadığı bulut içi gibi şartlarda, sadece kokpitteki aletlere bakarak uçuş yapma yetkinliği kazandıran ileri düzey pratik eğitimdir.

Ekip Kaynak Yönetimi (CRM)

Kokpit içindeki ve kabin ekibiyle olan iletişimi, liderliği, karar verme süreçlerini ve ekip çalışmasını optimize ederek uçuş emniyetini artırmayı hedefler.

Sık Sorulan Sorular

Pilotaj bölümü, havayolu şirketlerinde veya diğer havacılık işletmelerinde "havayolu nakliye pilotu" olarak görev alacak profesyonelleri yetiştiren, teorik ve pratik uçuş eğitimlerini kapsayan dört yıllık bir lisans programıdır. Evet, bu bölümü başarıyla tamamlayan öğrenciler, gerekli lisans ve sertifikalara sahip bir şekilde mezun olurlar. Mezuniyet sonrası, havayollarının kendi bünyelerinde verdiği ek "tip eğitimi"nin ardından "İkinci Pilot" (First Officer) olarak uçuş kariyerlerine başlarlar.
Bu bölüm, en katı sağlık kriterlerine sahip programlardan biridir. Adayların, Sivil Havacılık Genel Müdürlüğü (SHGM) tarafından yetkilendirilmiş havacılık tıp merkezlerinden alınmış, periyodik olarak yenilenmesi gereken bir "Sınıf-1 Sağlık Sertifikası"na sahip olmaları zorunludur. Bu sertifika süreci, göz sağlığından (belirli bir derecenin üzerinde göz bozukluğu veya renk körlüğü olmaması gibi) kalp ve dolaşım sistemi rahatsızlıklarına, nörolojik ve psikolojik değerlendirmelere kadar çok detaylı bir sağlık taramasını içerir. Tercih yapmadan önce bu sağlık kontrolünden geçmek kritik öneme sahiptir.
Bu üç bölüm, havacılık sektörünün farklı alanlarına odaklanır. Pilotaj, doğrudan uçağı kullanma ve uçuş operasyonunu yönetme becerisini kazandırır; yani kokpitin içindedir. Uçak Mühendisliği, uçağın tasarımını, üretimini, bakımını ve onarımını konu alır; yani uçağın kendisinin mühendisliğine odaklanır. Havacılık Yönetimi ise uçağın ve uçuşun arkasındaki işletme faaliyetlerini, yani bir havayolu veya havaalanı şirketinin pazarlama, finans, operasyon ve idari süreçlerini yönetir.
İyi bir pilot olmak, teknik bilginin ötesinde belirli kişilik özellikleri gerektirir. Yüksek düzeyde disiplin, sorumluluk duygusu ve kurallara harfiyen uyma becerisi temel şarttır. Stres ve baskı altında sakin kalarak hızlı ve doğru kararlar verebilme yeteneği hayati önem taşır. Mükemmel el-göz-ayak koordinasyonu, üç boyutlu düşünebilme ve durumsal farkındalık (çevrede olup bitenin sürekli farkında olma) gibi bilişsel yetenekler de bir pilotun en önemli niteliklerindendir. Ayrıca, kokpitteki ekip ile uyumlu çalışabilme (Ekip Kaynak Yönetimi - CRM) becerisi de zorunludur.
Evet, pilotaj eğitimi, içerdiği yoğun pratik uçuş saatleri, simülatör kullanımı ve bakım maliyetleri nedeniyle Türkiye'deki en yüksek maliyetli lisans programlarından biridir. Üniversiteler bu konuda farklı modeller uygulayabilir. Bazı üniversiteler, eğitim ücretine ek olarak uçuş ücretlerini ayrıca talep edebilirken, bazıları havayolu şirketleriyle anlaşmalar yaparak mezuniyet sonrası işe başlama koşuluyla öğrencilerin eğitim maliyetlerinin bir kısmını veya tamamını karşılayacak programlar sunabilmektedir. Adayların tercih yapmadan önce ilgili üniversitenin bu konudaki maliyet yapısını ve anlaşmalarını detaylıca araştırması gerekir.
Pilotluk, dışarıdan bakıldığında prestijli ve cazip bir meslek olarak görülse de, büyük bir özveri ve fedakarlık gerektirir. Bu meslek, düzensiz çalışma saatleri, sürekli seyahat, aileden ve sosyal hayattan uzak kalma, jet-lag ve sürekli olarak yenilenmesi gereken sınavlar ve sağlık kontrolleri gibi zorlukları da beraberinde getirir. Bu bölümü seçecek adayların, mesleğin sadece olumlu yönlerini değil, aynı zamanda bu zorlu yaşam tarzını da benimsemeye hazır olup olmadıklarını dürüstçe değerlendirmeleri gerekir.