Psikoloji Genel Bilgileri
Psikoloji Hakkında
Psikoloji Avantajları
- İnsanların hayatlarına dokunarak ve ruhsal zorluklarını aşmalarına yardımcı olarak derin bir manevi tatmin sağlama.
- İnsan doğasını, kendini ve sosyal ilişkileri anlama konusunda derin bir içgörü ve farkındalık kazandırması.
- Klinik psikolojiden endüstriyel psikolojiye, adli psikolojiden nöropsikolojiye kadar çok geniş ve çeşitli uzmanlık alanları sunması.
- Özellikle kendi özel pratiğini kurmuş tecrübeli bir klinik psikolog için yüksek kazanç potansiyeli ve finansal bağımsızlık.
- Kazanılan empati, iletişim ve analiz becerilerinin sadece meslekte değil, hayatın her alanında faydalı olması.
Psikoloji Dezavantajları
- Klinik psikolog (terapist) olmak için gereken uzun, masraflı ve oldukça rekabetçi yüksek lisans ve doktora sürecinin zorunlu olması.
- Sadece 4 yıllık lisans diplomasıyla bulunabilecek nitelikli ve bölümle doğrudan ilgili iş olanaklarının çok sınırlı olması.
- Başkalarının travmalarını, acılarını ve zorlu hayat hikayelerini sürekli dinlemenin getirdiği ağır duygusal yük ve 'ikincil travma' riski.
- Danışanların mahremiyetini koruma ve profesyonel sınırları sürdürme gibi ağır etik ve yasal sorumluluklar taşıması.
- Türkiye'de 'psikolog' unvanının yasal tanımındaki belirsizlikler ve alan dışı kişilerin yarattığı mesleki itibar sorunları.
Psikoloji Kimlere Uygun?
Bu bölüm; insan doğasına karşı yargılamadan anlama odaklı derin bir merak duyan, iyi bir dinleyici ve gözlemci olan, empati yeteneği güçlü, analitik ve eleştirel düşünebilen, okumayı ve araştırmayı seven, etik sorumluluğu yüksek adaylar için idealdir.
İnsanların neden belirli şekillerde davrandığını anlamaya yönelik içten bir merak ve keşfetme arzusu taşıyanlar.
Karşısındakinin sadece söylediklerini değil, söylemediklerini de (beden dili, ses tonu vb.) anlayabilen, güçlü bir gözlem ve analiz yeteneğine sahip olanlar.
İnsanların duygu ve düşüncelerini anlama ve onlara anlaşıldıklarını hissettirebilme konusunda doğal bir empati ve etkili dinleme becerisine sahip olanlar.
Psikolojik teorileri ve bilimsel araştırmaları sorgulayıcı bir gözle değerlendirebilen, olaylara bilimsel ve kanıta dayalı bir şüphecilikle yaklaşabilenler.
İnsanlarla çalışmanın getirdiği mahremiyet, gizlilik ve sınırlar gibi etik ilkelere sıkı sıkıya bağlı kalacak, yüksek bir ahlaki sorumluluğa sahip kişiler.
Alanın sürekli okumayı ve güncel bilimsel makaleleri takip etmeyi gerektirdiğinin bilincinde olan, araştırma disiplinine sahip bireyler.
Psikoloji Bölümü Kariyer Olanakları
Psikoloji lisans mezunları 'psikolog' unvanı alırlar ancak terapi yapamazlar; genellikle insan kaynakları, pazar araştırması gibi alanlarda çalışırlar. Asıl profesyonel kariyer yolları, Klinik, Endüstriyel veya Adli Psikoloji gibi alanlarda yapılacak Yüksek Lisans uzmanlığı ile açılır.
İnsan Kaynakları Uzmanı
(Lisans mezunu) Şirketlerde personel seçimi, işe alım mülakatları, performans değerlendirme ve çalışan eğitimi gibi süreçlerde görev alır.
Pazar / Kullanıcı Deneyimi (UX) Araştırmacısı
(Lisans mezunu) Şirketlerin, tüketicilerin veya kullanıcıların ürünlerle olan etkileşimini ve motivasyonlarını anlamak için araştırmalar yapar.
Klinik Psikolog
(Klinik Psikoloji Yüksek Lisansı zorunludur) Hastanelerde, danışmanlık merkezlerinde veya kendi ofisinde bireylere ve gruplara psikoterapi hizmeti sunar.
Endüstri ve Örgüt Psikoloğu
(Yüksek Lisans zorunludur) Şirketlere çalışan motivasyonu, liderlik gelişimi, örgütsel verimlilik ve işyeri psikolojisi üzerine danışmanlık verir.
Okul Psikoloğu / Psikolojik Danışman
(PDR Yüksek Lisansı veya formasyonla) Okullarda öğrencilerin akademik, sosyal ve duygusal gelişimlerini destekler, rehberlik hizmetleri sunar.
Adli Psikolog
(Adli Psikoloji Yüksek Lisansı zorunludur) Mahkemelerde, cezaevlerinde veya aile mahkemelerinde, hukuki süreçlerdeki bireylerin (suçlu, mağdur, tanık) psikolojik değerlendirmelerini yapar.
Gelişim Psikoloğu
(Yüksek Lisans zorunludur) Çocukların ve ergenlerin bilişsel ve sosyal gelişimlerini takip eden kreş, okul veya araştırma merkezlerinde görev alır.
Akademisyen
(Doktora zorunludur) Üniversitelerde belirli bir psikoloji alanında bilimsel araştırmalar yaparak ve ders vererek yeni nesil psikologları yetiştirir.
Psikoloji Dersleri
Psikoloji müfredatı, insanı anlamak için gerekli olan farklı pencereleri sunan temel alt dallar üzerine kuruludur. Eğitimin omurgasını ise psikolojinin bir bilim dalı olmasını sağlayan 'Bilimsel Araştırma Yöntemleri' ve 'İstatistik' dersleri oluşturur.
Psikolojide Araştırma Yöntemleri ve İstatistik
Bir psikolojik araştırmanın nasıl tasarlanacağını, verinin nasıl toplanacağını ve istatistiksel olarak nasıl analiz edileceğini öğreten temel metodoloji dersidir.
Gelişim Psikolojisi
İnsanın anne karnından başlayarak yaşamının sonuna kadar olan süreçteki fiziksel, bilişsel, duygusal ve sosyal değişimlerini ve gelişimini inceler.
Sosyal Psikoloji
Bireyin davranışlarının ve düşüncelerinin grup, toplum ve kültür gibi sosyal ortamlardan nasıl etkilendiğini (itaat, önyargı, tutum vb.) inceler.
Bilişsel Psikoloji
Zihnin 'bilgisayar' gibi nasıl çalıştığını; algı, dikkat, hafıza, dil, düşünme ve problem çözme gibi zihinsel süreçleri araştırır.
Psikopatoloji (Klinik Psikolojiye Giriş)
Depresyon, anksiyete bozuklukları, şizofreni gibi psikolojik bozuklukların belirtilerini, nedenlerini, sınıflandırılmasını ve teorik yaklaşımları inceler.
Endüstri ve Örgüt Psikolojisi
İş yerindeki insan davranışlarını; çalışan motivasyonu, liderlik, iş tatmini, performans değerlendirme ve personel seçimi gibi konuları ele alır.
Öğrenme Psikolojisi
Davranışların nasıl öğrenildiğini, pekiştirildiğini ve söndürüldüğünü klasik ve edimsel koşullanma gibi temel öğrenme teorileriyle açıklar.
Nöropsikoloji (Biyolojik Psikoloji)
Düşünce, duygu ve davranışlarımızın temelindeki beyin yapılarını, sinir sistemini ve hormonal süreçleri inceleyerek davranışın biyolojik temelini araştırır.