Psikolojik Danışmanlık ve Rehberlik Genel Bilgileri
Psikolojik Danışmanlık ve Rehberlik Hakkında
Psikolojik Danışmanlık ve Rehberlik Avantajları
- Özellikle gençlerin ve öğrencilerin hayatlarına dokunarak onlara yol göstermenin ve gelişimlerine tanıklık etmenin getirdiği yüksek manevi tatmin.
- Başta eğitim sektörü olmak üzere, adalet ve sosyal hizmetler gibi alanlarda da net ve saygın bir kariyer yoluna sahip olma.
- Kamuya atandıktan sonra yüksek iş güvencesi, düzenli bir gelir ve öğretmenlik statüsünün getirdiği tatil imkanları.
- İnsan psikolojisini, davranışlarını ve ilişkileri anlama konusunda derin bir yetkinlik ve farkındalık kazanma.
- Okul rehberliğinden adli pedagojiye, insan kaynaklarından aile danışmanlığına kadar geniş bir yelpazede çalışma esnekliği.
Psikolojik Danışmanlık ve Rehberlik Dezavantajları
- Ailevi sorunlar, akran zorbalığı, sınav kaygısı, istismar gibi çok çeşitli ve ağır öğrenci sorunlarıyla yüzleşmenin getirdiği yoğun duygusal yük.
- Sürekli olarak başkalarının dertlerini ve travmalarını dinlemenin getirdiği 'tükenmişlik sendromu' riskinin yüksek olması.
- Kamuya atanabilmek için girilen KPSS sınavının oldukça rekabetçi ve stresli bir süreç olması.
- Okullarda, görevinin tam olarak anlaşılamaması ve zaman zaman idari veya disiplin işleriyle meşgul edilme riski.
- Danışanların mahremiyetini koruma ve profesyonel sınırları sürdürme gibi ağır etik ve yasal sorumluluklar taşıması.
Psikolojik Danışmanlık ve Rehberlik Kimlere Uygun?
Bu meslek; temelinde derin bir insan sevgisi, empati ve anlama isteği olan, mükemmel bir dinleyici, sabırlı, yargılamayan, analitik düşünebilen, sır saklama disiplinine sahip, güvenilir ve duygusal olarak dayanıklı adaylar için idealdir.
İnsanların sorunlarını ve duygularını anlamaya yönelik içten bir istek ve yüksek bir empati yeteneğine sahip olanlar.
Karşısındakini sözünü kesmeden, yargılamadan ve sadece anlamak amacıyla, dikkatle ve sabırla dinleyebilen kişiler.
Farklı yaşam tarzlarına, değerlere ve sorunlara karşı önyargısız, koşulsuz kabul eden ve saygılı bir bakış açısına sahip olanlar.
Bir öğrencinin veya bireyin probleminin altında yatan nedenleri, farklı faktörleri bir araya getirerek analiz edebilen ve çözüm yolları üretebilenler.
Mesleğin en temel kuralı olan 'gizlilik' ilkesine sıkı sıkıya bağlı kalacak, güvenilir ve yüksek bir etik sorumluluğa sahip bireyler.
Başkalarının acılarına ve zorluklarına tanıklık ederken, kendi ruh sağlığını koruyabilecek duygusal dayanıklılığa ve profesyonel bir duruşa sahip olanlar.
Psikolojik Danışmanlık ve Rehberlik Bölümü Kariyer Olanakları
PDR mezunları 'Psikolojik Danışman' unvanıyla, en başta eğitim sektörü olmak üzere, adalet, sağlık ve sosyal hizmetler gibi birçok farklı alanda görev alabilirler. Milli Eğitim Bakanlığı'na (MEB) bağlı okullar, KPSS puanıyla girilen en büyük istihdam alanıdır.
Rehber Öğretmen / Psikolojik Danışman (MEB)
İlkokul, ortaokul ve liselerde öğrencilerin akademik, kariyer ve kişisel-sosyal gelişimlerini takip eder, veli ve öğretmenlere danışmanlık yapar. En yaygın kariyer yoludur.
Özel Okul Psikolojik Danışmanı
Özel kolejlerin rehberlik birimlerinde, genellikle daha geniş imkanlarla, öğrencilere ve ailelere yönelik bireysel ve grup çalışmaları yürütür.
Rehberlik ve Araştırma Merkezi (RAM) Uzmanı
MEB'e bağlı bu merkezlerde, özel eğitim gereksinimi olan çocukların tanılama, değerlendirme ve uygun eğitim programına yönlendirilme süreçlerinde görev alır.
Adliye Pedagoğu (Adalet Bakanlığı)
Adalet Bakanlığı bünyesinde, özellikle aile mahkemelerinde ve çocuk mahkemelerinde, boşanma ve velayet gibi davalarda sosyal inceleme raporları hazırlar.
Aile ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı Uzmanı
Bakanlığa bağlı çocuk yuvaları, sevgi evleri, kadın sığınma evleri gibi kurumlarda, dezavantajlı gruplara yönelik psikososyal destek hizmetleri sunar.
İnsan Kaynakları Uzmanı
Özel şirketlerin insan kaynakları departmanlarında, özellikle personel seçimi (mülakat teknikleri), eğitim planlama ve çalışan motivasyonu gibi alanlarda çalışır.
Kariyer Danışmanı
Özel danışmanlık merkezlerinde veya belediyelerin istihdam ofislerinde, bireylerin meslek seçimi ve kariyer planlaması süreçlerine rehberlik eder.
Aile Danışmanı
(Yüksek Lisans ve özel sertifikasyonlarla) Aile içi iletişim sorunları, çatışmalar ve ilişki dinamikleri üzerine çalışan bir uzman olabilir.
Psikolojik Danışmanlık ve Rehberlik Dersleri
PDR müfredatı, güçlü bir psikoloji altyapısı üzerine inşa edilir. Eğitimin omurgasını, öğrencilere danışmanlık mesleğinin 'nasıl' yapılacağını öğreten, kuramsal ve yoğun uygulamalı 'Psikolojik Danışma İlke ve Teknikleri' dersleri ile son sınıftaki staj uygulaması oluşturur.
Gelişim Psikolojisi
Bireyin bebeklik, çocukluk, ergenlik ve yetişkinlik gibi farklı yaşam dönemlerindeki bilişsel, duygusal ve sosyal gelişimini ve bu dönemlere özgü ihtiyaçlarını inceler.
Öğrenme Psikolojisi
Öğrenmenin nasıl gerçekleştiğini, motivasyonu etkileyen faktörleri ve öğrenme güçlüklerinin altında yatan psikolojik süreçleri ele alır.
Psikolojik Danışma İlke ve Teknikleri
Danışma sürecinin temelini oluşturan empati, saygı, koşulsuz kabul gibi ilkeleri ve etkili bir danışmanlık için gereken temel iletişim becerilerini öğretir.
Bireyle Psikolojik Danışma Uygulamaları
Öğrencilerin, bir süpervizör gözetiminde, birbirleriyle rol canlandırma (role-playing) yoluyla bireysel danışmanlık seansları yürüttüğü temel uygulama dersidir.
Grupla Psikolojik Danışma Uygulamaları
Akran zorbalığı, sınav kaygısı gibi ortak bir sorun yaşayan öğrencilere yönelik grup danışmanlığı oturumlarının nasıl planlanacağını ve yönetileceğini öğretir.
Kariyer Danışmanlığı
Öğrencilerin kendi ilgi, yetenek ve değerlerini tanıyarak onlara en uygun meslekleri ve kariyer yollarını seçmelerine nasıl yardımcı olunacağını inceler.
Davranış Bozuklukları
Çocukluk ve ergenlik döneminde sık görülen dikkat eksikliği ve hiperaktivite, kaygı bozuklukları gibi sorunların belirtilerini ve temel yaklaşımları tanıtır.
Okul Deneyimi ve Öğretmenlik Uygulaması (Staj)
Eğitimin son yılında, bir rehber öğretmen danışmanlığında okullarda fiilen gözlem yaparak ve öğrencilerle görüşerek mesleki tecrübe kazanılan en önemli derstir.