Rafineri ve Petro-Kimya Teknolojisi Genel Bilgileri
Rafineri ve Petro-Kimya Teknolojisi Hakkında
Rafineri ve Petro-Kimya Teknolojisi Avantajları
- Bu bölüm, Kimya Mühendisliği gibi 4 yıllık lisans programlarına DGS ile geçiş yapmak için en sağlam ve en doğal pratik altyapıyı oluşturur.
- Yüksek teknoloji içeren, ülke ekonomisi için hayati öneme sahip kritik bir alanda çalışma fırsatı sunar.
- Nitelikli personel ihtiyacının sürekli olması, mezunlar için yüksek bir iş güvencesi ve istikrarlı bir kariyer anlamına gelir.
- Mesleğin gerektirdiği zorlu koşullar ve yüksek sorumluluk, standart teknikerliklere kıyasla oldukça rekabetçi bir gelirle dengelenir.
Rafineri ve Petro-Kimya Teknolojisi Dezavantajları
- Mesleğin en büyük zorluğu, çalışma ortamının yanıcı, patlayıcı ve zehirli kimyasallarla iç içe olması ve bu durumun getirdiği aşırı yüksek tehlike riskidir.
- İş piyasası oldukça dardır ve neredeyse tamamen birkaç büyük şirketin (TÜPRAŞ, Petkim/SOCAR), belirli lokasyonlardaki (Kocaeli, İzmir vb.) tesisleri ile sınırlıdır.
- Kariyer, katı güvenlik prosedürlerine ve işletme talimatlarına harfiyen uyulmasını gerektiren, son derece disiplinli ve stresli bir yapıya sahiptir.
- Çalışma ortamı, gürültülü ve endüstriyel bir tesis olduğu için, bu tür koşullara uyum sağlayamayanlar için zorlayıcıdır.
Rafineri ve Petro-Kimya Teknolojisi Kimlere Uygun?
Bu yüksek riskli meslek; endüstriyel proseslere ve kimyaya ilgi duyan, aşırı derecede dikkatli, sorumlu, metodik çalışabilen, baskı altında soğukkanlı kalabilen ve vardiyalı çalışma düzenine uyum sağlayabilen bir karakter yapısı gerektirir.
Bir tesiste yaşanacak bir sorunun büyük riskler taşıdığının bilinciyle, adayın en üst düzeyde bir dikkat, disiplin ve sorumluluk duygusuna sahip olması gerekir.
Tesis operasyonları, belirlenmiş olan işletme talimatlarına ve güvenlik prosedürlerine harfiyen uyan, metodik bir çalışma alışkanlığı ister.
Acil bir alarm veya beklenmedik bir proses durumunda panik yapmadan, sakin kalarak doğru müdahale adımlarını uygulayabilme yeteneği bu mesleğin temelidir.
Adayın, devasa reaktörler, fırınlar ve boru hatlarından oluşan karmaşık endüstriyel süreçlere karşı doğal bir teknik merak duyması beklenir.
Kesintisiz üretim gerektiren bir sektör olduğu için, vardiyalı ve nöbetli bir çalışma sistemine hem fiziksel hem de zihinsel olarak uyum sağlayabilmek önemlidir.
Bir süreçteki anormal bir değeri veya bir ekipmandaki sorunu fark edip, analitik bir yaklaşımla müdahale edebilme becerisi aranır.
Rafineri ve Petro-Kimya Teknolojisi Bölümü Kariyer Olanakları
Rafineri ve Petrokimya teknikerlerinin kariyer yolu, neredeyse tamamen Türkiye'nin en büyük sanayi kuruluşları olan TÜPRAŞ'ın rafinerileri ve Petkim/SOCAR'ın petrokimya kompleksi ile sınırlıdır. Mezunlar bu dev tesislerde, üretimin kalbi olan kontrol odası ve saha operasyonlarında, yüksek sorumluluk gerektiren roller üstlenirler.
Kontrol Odası Operatörü
Bir rafineri veya petrokimya ünitesinin tüm akışını, sıcaklık, basınç gibi yüzlerce kritik verisini bilgisayar ekranlarından 7/24 izler ve otomasyon sistemini yönetir.
Saha Operatörü
Tesis içindeki pompa, vana, fırın, reaktör gibi devasa ekipmanların yerinde kontrolünü yapar, rutin kontrolleri gerçekleştirir ve numune alır.
Bakım Teknikeri
Tesisin mekanik (pompa, kompresör vb.) veya enstrümantasyon (sensör, vana vb.) bakım ekiplerinde, planlı bakımları ve arıza onarımlarını yapar.
Laboratuvar Teknikeri
Üretilen benzin, dizel gibi akaryakıtların veya polietilen gibi plastik ham maddelerinin kalite kontrol analizlerini laboratuvarda gerçekleştirir.
Yükleme / Pompa İstasyonları Sorumlusu
Üretilen ürünlerin tankerlere veya boru hatlarına güvenli bir şekilde yüklenmesini sağlayan pompa istasyonlarının ve dolum tesislerinin operasyonunu yönetir.
İş Güvenliği Saha Gözetmeni
Yüksek riskli tesislerde, sahadaki operasyonların iş sağlığı ve güvenliği prosedürlerine uygun bir şekilde yürütülmesini denetler.
Rafineri ve Petro-Kimya Teknolojisi Dersleri
Bölüm müfredatı, temel kimya ve mühendislik bilgilerinin, doğrudan devasa endüstriyel tesislerin operasyonlarına uygulanmasına odaklanır. Eğitimin omurgasını, petrol rafinasyonunun ve petrokimya üretiminin temel proseslerini, bu prosesleri kontrol eden otomasyon sistemlerini ve en önemlisi endüstriyel tesis güvenliğini öğreten dersler oluşturur.
Petrol Rafinasyon Süreçleri
Ham petrolün, atmosferik distilasyon, kraking, reforming gibi temel rafineri ünitelerinden geçirilerek benzin, dizel gibi farklı ürünlere nasıl ayrıştırıldığını öğretir.
Petrokimya Teknolojileri
Rafineri ara ürünlerinden yola çıkarak, plastik, elyaf, kauçuk gibi günümüzdeki birçok malzemenin ham maddesi olan temel petrokimyasalların nasıl üretildiğini inceler.
Proses Kontrol ve Enstrümantasyon
Bir tesisteki sıcaklık, basınç, akış gibi kritik parametrelerin sensörlerle nasıl ölçüldüğünü ve otomasyon sistemleri (DCS) aracılığıyla nasıl kontrol altında tutulduğunu öğretir.
Endüstriyel Tesislerde Güvenlik
Mesleğin en kritik dersidir. Yanıcı, patlayıcı ve zehirli maddelerle çalışmanın getirdiği riskleri ve bu risklere karşı alınması gereken proses emniyeti önlemlerini kapsar.
Pompalar, Vanalar ve Isı Değiştiriciler
Bir kimya tesisinin kan damarları olan boru hatları üzerindeki akışı sağlayan pompaları, akışı kontrol eden vanaları ve ısıtma/soğutma yapan ısı değiştiricileri tanıtır.
Akışkanlar Mekaniği ve Termodinamik
Boru hatlarındaki akışların ve tesislerdeki enerji dönüşümlerinin temel fiziksel ve mühendislik prensiplerini öğreterek, proseslerin anlaşılmasını sağlar.