Sosyal Hizmetler Genel Bilgileri

Sosyal Hizmetler (Ön Lisans) Bölümü Nedir?

Sosyal Hizmetler, toplumdaki dezavantajlı veya yardıma ihtiyaç duyan birey, aile ve gruplara (çocuklar, yaşlılar, engelliler, yoksullar vb.) doğrudan bakım ve destek hizmeti sunacak nitelikli ara eleman yetiştiren 2 yıllık bir ön lisans programıdır. Bu bölümden mezun olan profesyonellere "Sosyal Hizmetler Teknikeri" veya "Sosyal Hizmetler Meslek Elemanı" unvanı verilir.

Bu bölümü, 4 yıllık Sosyal Hizmet lisans programından ayıran en önemli fark şudur:

• 4 yıllık mezun olan "Sosyal Çalışmacı", vaka yönetimi, psikososyal değerlendirme, danışmanlık ve politika geliştirme gibi uzmanlık gerektiren rolleri üstlenir.
• Bu 2 yıllık bölümden mezun olan "Sosyal Hizmetler Teknikeri" ise, sosyal çalışmacının gözetim ve denetiminde, planlanan hizmetlerin uygulama ve saha aşamasında görev alır. Onlar, sistemin "uygulayıcı gücüdür". 🤝

Sosyal Hizmetler Bölümü Dersleri ve Eğitim Süreci

Bu bölüm, Meslek Yüksekokulları (MYO) bünyesinde yer alan 2 yıllık bir ön lisans programıdır. Bölüme öğrenci kabulü, YKS'nin sadece birinci oturumu olan Temel Yeterlilik Testi (TYT) puan türüyle yapılır.

Eğitim müfredatı, pratik uygulamalara ve temel sosyal bilimler bilgisine odaklanır.

• Temel Dersler: Sosyal Hizmete Giriş, Sosyolojiye Giriş, Psikolojiye Giriş, İletişim Becerileri, Hukukun Temel Kavramları.
• Mesleki Dersler:
  • Sosyal Hizmet Mevzuatı: Alanla ilgili temel yasa ve yönetmelikler.
  • Aile, Çocuk, Yaşlı ve Engellilerle Sosyal Hizmet.
  • Sosyal Sorunlar.
  • Davranış Bilimleri.
• Uygulamalı Dersler:
  • Sosyal Sorumluluk ve Gönüllülük Uygulamaları.
  • Uğraşı Terapisi ve Etkinlik Planlama.
  • İlk Yardım.

Eğitimin en önemli kısmı, öğrencilerin Aile ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı'na bağlı kurumlarda veya ilgili STK'larda yaptıkları zorunlu stajlardır.

Sosyal Hizmetler Bölümü Kimler İçin Uygundur?

Bu meslek, güçlü bir insani yön ve psikolojik dayanıklılık gerektirir:

• ✅ İnsanlara Karşılıksız Yardım Etme İsteği ve Güçlü Empati.
• ✅ Yüksek Sabır, Hoşgörü ve Şefkat.
• ✅ Duygusal Dayanıklılık: Zorlu yaşam hikayeleri ve travmalar karşısında güçlü kalabilme.
• ✅ Güvenilirlik ve Yüksek Sorumluluk Bilinci.
• ✅ Takım Çalışmasına Yatkınlık: Sosyal çalışmacı, psikolog gibi farklı uzmanlarla uyum içinde çalışabilme.
• ✅ Pratik Problem Çözme Becerisi.

Sosyal Hizmetler Mezunları Ne İş Yapar?

Mezunlar, sosyal hizmet kurumlarında, sosyal çalışmacıya ve diğer uzmanlara yardımcı olan, doğrudan müracaatçılarla temas halinde olan destek personeli olarak görev yaparlar.

Temel Görevler:

• Kurumda kalan çocuk, yaşlı veya engelli bireylerin günlük yaşam ve öz bakım becerilerine (yemek, temizlik, giyinme vb.) destek olmak.
• Sosyal çalışmacı tarafından planlanan sosyal, kültürel ve eğitici etkinlikleri (oyun, sanat, spor vb.) uygulamak ve organize etmek.
• Müracaatçıların kayıtlarını tutmak, formları doldurmak gibi idari işlere yardımcı olmak.
• Müracaatçıları çeşitli randevularına veya etkinliklere götürmek gibi refakat görevlerini üstlenmek.
• Kurumdaki genel düzenin ve güvenli ortamın sağlanmasına yardımcı olmak.

Başlıca Çalışma Alanları:

• Aile ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı: Birincil ve en büyük istihdam alanıdır. Atamalar KPSS puanı ile yapılır.
  • Çalışma Yerleri: Çocuk Evleri Siteleri, Sevgi Evleri, Kadın Konukevleri, Huzurevleri, Engelli Bakım ve Rehabilitasyon Merkezleri, Sosyal Hizmet Merkezleri (SHM).
• Belediyeler: Sosyal yardım birimleri, kadın sığınma evleri, toplum merkezleri.
• Sivil Toplum Kuruluşları (STK'lar): Özellikle dezavantajlı gruplarla çalışan vakıf ve derneklerde saha çalışanı veya proje asistanı olarak.
• Hastaneler: Hasta destek ve yönlendirme birimlerinde.

Maaş Durumu: Mezunların büyük çoğunluğu kamu personeli olduğu için maaşlar, devlet memuru (tekniker) maaş skalasına göre belirlenir. Bu, düzenli ve güvenceli bir gelir anlamına gelir ancak genellikle yüksek bir kazanç potansiyeli sunmaz.

Bölümün Avantajları ve Dezavantajları

Avantajları ✅

• 2 yıl gibi kısa bir sürede, topluma faydalı, anlamlı ve güvenceli bir mesleğe hızlı giriş imkanı.
• Kamu sektöründe istihdam olanaklarının geniş olması.
• İnsanların hayatına doğrudan dokunarak onlara destek olmanın verdiği manevi tatmin.

Dezavantajları ❌

• Duygusal olarak çok yıpratıcı bir iş olması ve tükenmişlik sendromu (burnout) riskinin yüksekliği.
• Fiziksel olarak yorucu olabilmesi.
• Kariyerde yükselme, yetki ve sorumluluk alanının 4 yıllık lisans mezunlarına göre oldukça sınırlı olması.
• Maaşların, işin gerektirdiği ağır duygusal ve fiziksel yüke kıyasla mütevazı kalabilmesi.

Sosyal Hizmetlerde İleri Eğitim (DGS)

2 yıllık eğitimlerini lisans seviyesine taşıyarak kariyerlerinde "uzman" ve "yönetici" rollerini hedeflemek isteyen mezunlar için Dikey Geçiş Sınavı (DGS) en kritik ve en önemli fırsattır.

• DGS ile Geçilebilen Başlıca Lisans Bölümleri:
  • Sosyal Hizmet (Lisans) (en doğal ve en popüler geçiş bölümüdür).
  • Sosyoloji
  • Psikoloji
  • Çocuk Gelişimi
  • Sağlık Yönetimi

DGS ile 4 yıllık bir bölümü tamamlamak, mezunların "Sosyal Çalışmacı" gibi profesyonel unvanlar alarak çok daha geniş kariyer olanaklarına ve daha yüksek bir gelir potansiyeline sahip olmalarını sağlar.