Mobil Logo
Tarla Bitkileri bölümü banner

Tarla Bitkileri Genel Bilgileri

Güncelleme: 10.06.2025

Tarla Bitkileri Bölümü Nedir?

Tarla Bitkileri, bir ülkenin beslenmesi ve sanayisi için temel olan, geniş arazilerde ve endüstriyel ölçekte yetiştirilen bitkilerin (tahıllar, endüstri bitkileri, yemeklik baklagiller vb.) üretimi, ıslahı (yeni ve daha iyi çeşitler geliştirme), yetiştirme teknolojileri ve hasat sonrası süreçleri ile ilgilenen bir ziraat bilimi dalıdır. Bu bölümden mezun olan profesyonellere "Ziraat Mühendisi" unvanı verilir.

Bu bölümü, "Bahçe Bitkileri" bölümünden ayıran temel fark şudur:

  • Bahçe Bitkileri, meyve, sebze, süs bitkisi gibi daha yoğun emek ve teknoloji ile yetiştirilen, birim alandan yüksek gelir getiren bitkilere odaklanır.
  • Tarla Bitkileri ise, buğday, mısır, pamuk, ayçiçeği, şeker pancarı gibi ülkenin gıda ve sanayi hammaddesi ihtiyacını karşılayan, daha geniş alanlarda ve daha mekanize tarımı yapılan bitkilere odaklanır.

Bir tarla bitkileri mühendisi, daha kuraklığa dayanıklı bir buğday çeşidi geliştirmekten, bir mısır tarlasının verimini artırmaya, pamuk üretiminin kalitesini iyileştirmekten, hayvan yemi olarak kullanılacak yoncanın ekimine kadar geniş bir alanda çalışır. 🌾

Tarla Bitkileri Bölümü Dersleri ve Eğitim Süreci

Bu bölüm, Ziraat Fakülteleri bünyesinde yer alan 4 yıllık bir lisans programıdır. Bölüme öğrenci kabulü, YKS'de elde edilen Sayısal (SAY) puan türüyle yapılır.

Eğitim müfredatı; temel botanik, genetik ve modern tarım teknolojilerini birleştirir.

  1. Temel Bilimler Dersleri:
    • Genel Biyoloji (Botanik)
    • Genetik
    • Toprak Bilimi
    • Tarımsal Ekoloji
    • İstatistik
  2. Ana Alan Dersleri (Uzmanlık Kolları):
    • Tahıllar ve Yemeklik Baklagillerin Yetiştiriciliği: Buğday, mısır, arpa, nohut, mercimek gibi temel gıda ürünlerinin tarımı.
    • Endüstri Bitkileri Yetiştiriciliği: Pamuk, ayçiçeği, şeker pancarı, tütün, soya gibi sanayiye hammadde sağlayan bitkilerin tarımı.
    • Çayır-Mera ve Yem Bitkileri Yetiştiriciliği: Hayvancılık için gerekli olan yem bitkilerinin (yonca, fiğ, korunga) üretimi ve mera yönetimi.
  3. Teknik ve Diğer Dersler:
    • Bitki Islahı Yöntemleri: Genetik prensiplerini kullanarak yeni ve üstün özellikli bitki çeşitleri geliştirme.
    • Tohumculuk Bilimi ve Teknolojisi.
    • Tarımsal Mekanizasyon: Traktör, biçerdöver gibi tarım makineleri hakkında bilgi.
    • Tarım Ekonomisi ve Politikaları.

Eğitimin önemli bir parçası, öğrencilerin uygulama tarlalarında ve laboratuvarlarda pratik yaptığı uygulamalı dersler ve tarım işletmeleri, araştırma enstitüleri veya tohumculuk firmalarında yapılan zorunlu stajlardır.

Bölüm Kimler İçin Uygundur?

Bu bölüm, bilimi ve doğayı birleştiren, geniş ölçekli düşünmeyi seven adaylar için idealdir:

  1. Tarıma, Toprağa ve Bitki Üretimine Karşı Derin Bir İlgi.
  2. Biyoloji ve Genetik Gibi Temel Bilimlere Yatkınlık.
  3. Büyük Ölçekli Sistemleri Düşünebilme: Tek bir bitkiden çok, yüzlerce dönümlük bir tarlayı bir sistem olarak yönetebilme.
  4. Hem Arazi Hem de Laboratuvar Çalışmasına Açıklık: Hem traktörün üzerinde olmayı hem de laboratuvarda tohum analizi yapmayı sevmek.
  5. Problem Çözme Becerisi: Kuraklık, hastalık, verim düşüklüğü gibi tarımsal sorunlara bilimsel çözümler üretebilme.

Tarla Bitkileri Mezunları (Ziraat Mühendisleri) Ne İş Yapar?

Mezunlar, "Ziraat Mühendisi" unvanı ile tarım ve gıda sektörünün her aşamasında görev alabilirler.

Başlıca Kariyer Alanları:

  • Tohumculuk ve Islah Firmaları: Mezunlar için en yüksek katma değerli kariyer alanıdır. Büyük yerli veya çok uluslu tohum firmalarının Ar-Ge departmanlarında "ıslahçı" olarak, daha verimli ve hastalıklara dayanıklı yeni hibrit tohum çeşitleri geliştirirler.
  • Büyük Tarım İşletmeleri: Binlerce dönümlük arazileri yöneten modern tarım işletmelerinde üretim mühendisi veya işletme yöneticisi olarak.
  • Gıda Sanayii: Un fabrikaları, bitkisel yağ fabrikaları, makarna fabrikaları, bisküvi fabrikaları gibi işletmelerin hammadde tedarik ve kalite kontrol departmanlarında.
  • Gübre ve Tarım İlacı (Pestisit) Firmaları: Teknik danışman veya satış mühendisi olarak.
  • Kamu Kurumları: KPSS puanı ile atama yapılır.
    • Kurumlar: Tarım ve Orman Bakanlığı ve il/ilçe müdürlükleri, Toprak Mahsulleri Ofisi (TMO), Tarım Kredi Kooperatifleri, TİGEM (Tarım İşletmeleri Genel Müdürlüğü) ve Tarımsal Araştırma Enstitüleri.
  • Kendi Çiftliğini Kurmak (Girişimcilik): Kendi arazisi üzerinde veya kiralayarak modern tarım teknikleriyle üretim yapmak.

Maaş Durumu: Kamu sektöründeki maaşlar standart mühendis maaşı skalasındadır. Özel sektörde ise, özellikle büyük tohum firmalarının Ar-Ge departmanları veya büyük tarımsal işletmelerdeki yöneticilik pozisyonları, yüksek gelir potansiyeli sunar.

Bölümün Avantajları ve Dezavantajları

  1. Avantajları ✅
    • Bir ülkenin gıda güvenliğini ve sanayisinin temelini oluşturan stratejik bir sektörde çalışma.
    • Doğa ile iç içe, arazi ve bilimsel çalışmayı birleştiren bir iş hayatı.
    • Yeni bitki çeşitleri geliştirerek veya verimliliği artırarak tarıma doğrudan katkıda bulunmanın manevi tatmini.
  2. Dezavantajları ❌
    • Tarımsal üretimin iklim koşullarına, kuraklığa, sele ve doğal risklere doğrudan bağlı olması.
    • Çalışma alanlarının genellikle kırsal bölgelerde yoğunlaşması.
    • Tarım piyasasının, dünya genelindeki ürün fiyatlarındaki dalgalanmalara ve devlet politikalarına karşı hassas olması.
    • İşin doğası gereği fiziksel efor gerektirebilmesi.

İleri Eğitim ve Gelişim

Bu alanda öne çıkmak için modern teknolojileri takip etmek ve uzmanlaşmak önemlidir.

  • Yüksek Lisans (Master) ve Doktora (PhD): Özellikle Ar-Ge (ıslahçı) veya akademik kariyer hedefleyenler için gereklidir. Popüler uzmanlık alanları arasında Tarla Bitkileri Islahı ve Genetiği, Tohumculuk Bilimi ve Teknolojisi, Tarımsal Biyoteknoloji bulunur.
  • Teknik Beceriler: Hassas tarım (precision agriculture) teknolojileri, GPS destekli tarım makineleri ve tarımsal drone kullanımı gibi modern tarım tekniklerine hakim olmak, bir mühendisi sektörde çok değerli kılar.
  • ÇAP/Yan Dal: Bahçe Bitkileri, Bitki Koruma, Biyoteknoloji ve Genetik ve Biyomühendislik gibi bölümler, Tarla Bitkileri ile en uyumlu alanlardır.