Mobil Logo
Engelli Bakımı ve Rehabilitasyon bölümü banner

Engelli Bakımı ve Rehabilitasyon Genel Bilgileri

Güncelleme: 23.09.2025

Engelli Bakımı ve Rehabilitasyon Hakkında

Engelli Bakımı ve Rehabilitasyon, özel gereksinime ihtiyaç duyan bireylerin günlük yaşamlarını kolaylaştırmak ve toplumsal yaşama katılımlarını desteklemek üzere nitelikli bakım personeli yetiştiren 2 yıllık bir ön lisans programıdır. Meslek Yüksekokulları bünyesindeki bu bölüme giriş, YKS'de elde edilen Temel Yeterlilik Testi (TYT) puan türüyle yapılır. Bu bölümün temel amacı, engelli bireylerin sadece fiziksel ihtiyaçlarını karşılamak değil, aynı zamanda onların sosyal ve duygusal gelişimlerini destekleyici rehabilitasyon programlarının uygulanmasına yardımcı olmaktır. Eğitim, temel sağlık ve özel eğitim bilgilerini pratik bakım becerileriyle birleştirerek, özel gereksinimli bireylerin ve aileler için bakım elemanları yetiştirir.
Engelli Bakımı ve Rehabilitasyon

Engelli Bakımı ve Rehabilitasyon Avantajları

  • Özel gereksinimli bir bireyin hayatında somut ve anlamlı bir fark yaratmak.
  • Toplumun en hassas gruplarından birine hizmet etmenin verdiği mesleki saygınlık ve vicdani bir değer vardır.
  • Hem kamu hem de özel sektörde, özel gereksinimli bireylere yönelik hizmet veren kurumlarda sürekli bir personel ihtiyacı olduğu için iş bulma olanağı yüksektir.
  • İki yıllık kısa bir eğitimle, insan hayatına doğrudan dokunan, toplumsal faydası yüksek bir mesleğe sahip olunur.
  • Özel Eğitim Öğretmenliği, Hemşirelik gibi 4 yıllık önemli lisans programlarına DGS ile geçiş için en doğal ve en sağlam temeli oluşturur.

Engelli Bakımı ve Rehabilitasyon Dezavantajları

  • Meslek, duygusal olarak (zorlayıcı davranışlar, ağır durumlar vb.) yıpratıcı işlerden biridir.
  • Rehabilitasyon sürecindeki ilerlemenin bazen çok yavaş olması veya hiç olmaması, yüksek bir sabır ve psikolojik dayanıklılık gerektirir.
  • Sürekli olarak başkalarının zorluklarına ve acılarına tanıklık etmenin getirdiği zorluklar.
  • İşin gerektirdiği ağır duygusal ve fiziksel yüke kıyasla, maaşlar ve sosyal haklar bazen mütevazı kalabilmektedir.
  • Kariyerde, program planlama ve değerlendirme gibi otonom yetkilere sahip olmak için genellikle 4 yıllık bir lisans diploması tamamlamak gerekir.

Engelli Bakımı ve Rehabilitasyon Kimlere Uygun?

Bu meslek, insan sevgisinin ve sabrın en yoğun şekilde sınandığı, çok özel bir karakter yapısı gerektirir. Yargılamayan, şefkatli, hoşgörülü, duygusal olarak dayanıklı, yaratıcı ve gözlem yeteneği güçlü bir aday profili bu alan için vazgeçilmezdir.

Bu mesleğin en temel ve en önemli özelliği, özel gereksinimli bireylerin hassas ruh hallerine ve zorluklarına karşı şefkat ve hoşgörü gösterebilmektir.

Zorlayıcı davranışlar veya ağır engellilik durumları karşısında psikolojik olarak güçlü kalabilen, yüksek bir duygusal dayanıklılığa sahip olmak gerekir.

Kendini sözel olarak ifade edemeyen bir bireyin bile ihtiyaçlarını ve duygularını, davranışlarından ve mimiklerinden anlayabilmek için keskin bir gözlem yeteneği aranır.

Her bireye, engelinin ötesinde biricik bir insan olarak saygıyla ve potansiyeline inanarak yaklaşan, yargılamayan ve insancıl bir bakış açısı şarttır.

Her bireyin özel ihtiyacına yönelik anlık çözümler ve gelişimi destekleyici aktiviteler üretebilmek için pratik bir zeka ve yaratıcılık önemlidir.

Gerekli durumlarda bireyin hareketine ve fiziksel ihtiyaçlarına destek olabilecek düzeyde bir fiziksel güç ve dayanıklılık beklenir.

Engelli Bakımı ve Rehabilitasyon Bölümü Kariyer Olanakları

Engelli Bakımı ve Rehabilitasyon teknikerleri, özel gereksinimli bireylere hizmet veren tüm kurumlarda, rehabilitasyon ekibinin 'uygulayıcı' gücünü oluştururlar. En büyük istihdam alanı, özel eğitim ve rehabilitasyon merkezleri ile Aile ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı'na bağlı bakım merkezleridir. Kamu atamaları KPSS puanı ile yapılır.

Özel Eğitim ve Rehabilitasyon Merkezi Bakım Elemanı

Özel eğitim ve rehabilitasyon merkezlerinde, çocukların veya gençlerin öz bakım becerilerini destekler ve fizyoterapist/özel eğitim öğretmeninin verdiği programları uygular.

Engelli Bakım ve Rehabilitasyon Merkezi Personeli

Aile ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı'na bağlı yatılı veya gündüzlü bakım merkezlerinde, engelli bireylerin günlük yaşam ve bakım süreçlerini yönetir.

Evde Bakım Teknikeri

Evde bakım hizmeti sunan özel şirketler bünyesinde veya bireysel olarak, engelli veya yatağa bağımlı bireylerin kendi ev ortamlarında bakımlarını üstlenir.

Belediye Engelsiz Yaşam Merkezi Eğitmeni

Belediyelerin engellilere yönelik hizmet verdiği gündüzlü yaşam merkezlerinde, sosyal, sanatsal ve sportif faaliyetlerin yürütülmesine yardımcı olur.

Hastane Destek Personeli (Rehabilitasyon Servisleri)

Hastanelerin fizik tedavi ve rehabilitasyon veya psikiyatri servislerinde, hemşirelerin ve terapistlerin denetiminde yatan hastaların temel bakımına ve rehabilitasyonuna yardımcı olur.

Gölge Öğretmen / Oyun Abisi-Ablası

Özellikle otizmli veya özel öğrenme güçlüğü olan çocukların okul veya sosyal hayata adaptasyonunu kolaylaştırmak için onlara birebir refakat eder.

Engelli Bakımı ve Rehabilitasyon Dersleri

Bölüm müfredatı, temel sağlık, özel eğitim ve psikoloji bilgilerini, doğrudan pratik bakım becerileriyle birleştiren, son derece uygulamalı bir yapıya sahiptir. Eğitimin omurgasını, farklı engel gruplarını tanıtıcı dersler ile bu bireylerin günlük yaşam ve rehabilitasyon süreçlerini destekleyici yöntemleri öğreten dersler oluşturur.

Engelli Bakımı ve Rehabilitasyonuna Giriş

Engelliliğin tanımını, türlerini ve engelli bireylerin bakımı ile rehabilitasyonundaki temel ilkeleri ve etik yaklaşımları öğreten temel bir derstir.

Fiziksel ve Zihinsel Yetersizlikler

Serebral palsi, down sendromu, zihinsel yetersizlik gibi farklı engel gruplarının özelliklerini, ihtiyaçlarını ve bu bireylere yönelik bakım yaklaşımlarını inceler.

Otizm Spektrum Bozukluğu

Otizmin belirtilerini, otizmli bireylerin iletişim ve davranış özelliklerini ve onlara yönelik özel eğitim ve bakım stratejilerini öğretir.

Özel Eğitim İlkeleri

Özel gereksinimli bireylerin eğitiminde kullanılan temel prensipleri ve Bireyselleştirilmiş Eğitim Programlarının (BEP) uygulanmasına nasıl destek olunacağını gösterir.

Davranış Yönetimi

Özel gereksinimli bireylerde görülebilen zorlayıcı davranışların nedenlerini anlamayı ve bu davranışları olumlu pekiştirme gibi bilimsel yöntemlerle yönetmeyi öğretir.

Yaratıcı Sanatlar ve Uğraşı Terapisi

Engelli bireylerin hem motor becerilerini hem de sosyal ve duygusal gelişimlerini desteklemek için müzik, resim, oyun gibi yaratıcı etkinliklerin nasıl planlanacağını ve uygulanacağını öğretir.